Gezinscoaches werken aan loket voor samengestelde gezinnen
BUSSUM - 60% van de samengestelde gezinnen mislukt. "Ouders overzien niet altijd wat het inhoudt om twee culturen samen te voegen. Ieder gezin heeft zijn eigen cultuur. Het bij elkaar gaan wonen legt gewoontes bloot. Al gaat het maar om de vraag of je bij het ontbijt wel of geen zoet op je brood mag. Het is vaak een enorme invlechting", aldus de uit Bussum komende gezinscoaches Nathalie Zurlohe en Ingrid Bosma.
door Mireille Detrixhe
Sinds 2007 stijgt het aantal eenoudergezinnen in Bussum. In 2007 waren het er 911 en in 2014 1230. Vanuit eenoudergezinnen vormen zich weer nieuwe samengestelde gezinnen met alle dynamiek die daarbij hoort. Dat bracht de twee Bussumse gezinscoaches op het idee om zich te specialiseren in het coachen van samengestelde gezinnen.
Alles op een rijtje
"Ik denk dat er binnen de gemeente Bussum bij samengestelde gezinnen zeker behoefte is aan iemand die vanaf een metapositie kan meekijken naar wat er nu eigenlijk gebeurt in het gezin. Een neutraal persoon die kan helpen alles op een rijtje te zetten. Mijn ervaring is wel dat mensen het lastig vinden om ondersteuning te vragen. Zeker in deze omgeving. Het word al snel gevoeld als falen en dat maakt de drempel om naar een coach te stappen hoger. Jammer dat het beeld alles zelf te moeten oplossen om te slagen nog zo sterk leeft", aldus Nathalie.
Ingrid geeft aan dat samengestelde gezinnen juist vanwege de complexiteit veel aandacht verdienen, niet alleen curatief maar ook preventief. "Dat is ook de reden dat we momenteel werken aan de ontwikkeling van een online loket, gezin2punt0.nl, voor ouders die de stap naar een samengesteld gezin willen zetten en die deze stap, om teleurstelling te voorkomen, goed willen voorbereiden."
Ingewikkeld
"Het vormen van een samengesteld gezin is ingewikkeld", zegt Ingrid. "Zie het als een fusie van twee bedrijven. De wereld van kinderen wordt groter doordat ze er nieuwe families bij krijgen. Als er sprake is van een nieuwe partner wordt het voor kinderen duidelijk dat de biologische ouders echt niet meer bij elkaar komen. Je ziet vaak dat ouders wat te snel gaan. De biologische ouder is verliefd en blij, terwijl de kinderen nog in een rouwproces zitten. Dan is het vaak moeilijk om de nieuwe partner te accepteren. Ouders gaan daar, vanuit het romantische oogpunt, vaak wat te makkelijk mee om. Het fenomeen dat veel geliefden elkaar via internet leren kennen, brengt ook met zich mee dat de geografische afstanden groter worden. Kinderen moeten soms verhuizen naar de andere kant van het land, waardoor ex-partners weer strijd krijgen. Dat heeft veel impact. Ik zie vaak dat kinderen uit samengestelde gezinnen oververmoeid raken."
'Aan welke oude gezinsgewoontes wil je vasthouden?'
Complexiteit
Het meest lastig is de complexiteit van een samengesteld gezin, menen de beide coaches. "Eigen ouders, stiefouders, grootouders en nieuw verworven familieleden: er zijn heel veel mensen betrokken bij een nieuw samengesteld gezin en met al die mensen moet rekening gehouden worden tijdens de coaching", legt Nathalie uit. "Om de problemen te ontwarren brengen wij het samengestelde gezin in eerste instantie in beeld door middel van een genogram. Zo wordt inzichtelijk gemaakt wie er allemaal tot het nieuwe gezin behoren en welke loyaliteiten er spelen. Door het genogram te bespreken wordt al snel duidelijk waar de schoen wringt", vult Ingrid aan.
Eigen regels
"In een samengesteld gezin groeien kinderen op in twee huizen met in elk huis eigen regels en afspraken. Wat bij de een mag, mag misschien bij de ander niet. Wij kunnen helpen om de verschillende opvoedstijlen te benoemen en de waarden daarvan onder de loep te nemen", zegt Ingrid. Nathalie pakt het voorbeeld op of je wel of geen zoet op je brood mag bij het ontbijt. "Waarschijnlijk een van de vele dagelijkse geschillen die je tegenkomt in nieuwsamengestelde gezinnen. We onderzoeken dan de onderliggende waarde van het geschil. Waarom is beginnen met hartig tijdens het ontbijt belangrijk voor de (stief)ouder en welke waarde ligt daaronder? Vaak blijken de waarden namelijk wel overeen te komen. Hoe komen deze waarden voldoende aan bod in het gezin? Moet dat per se door hartig op brood of zijn er andere wegen waar beide partners zich in kunnen vinden? Aan welke oude gezinsgewoontes wil je vasthouden? Over welke valt te praten en wat laat je los? Hoe kom je tot een verdeling die eerlijk voelt voor alle gezinsleden?"
Meer structuur
Een stiefmoeder uit Bussum, die niet met haar eigen naam in de krant wil, geeft aan dat zij met behulp van coaching meer verbinding en structuur heeft kunnen aanbrengen binnen het samengestelde gezin. "Soms zag ik ertegenop als mijn bonusdochter, zoals ik haar noem, kwam omdat het met alle kinderen in huis chaos ten top was. Daar voelde ik me schuldig over en daar heb ik aan gewerkt. Het heeft rust gebracht. Wat we prettig vonden aan de coaching als proces is dat je de tijd neemt om te reflecteren en even uit je eigen 'groef' komt.
Stiefgezin
"Mensen hebben vaak een negatief gevoel bij de term 'stiefgezin' en daarom gebruik ik het woord liever niet", zegt Ingrid resoluut.
"In Duitsland spreekt men van een 'patchworkgezin', waarbij alle personen ertoe doen en alle goede elementen samen tot een nieuw harmonieus gezin gaan behoren. Natuurlijk is het wenselijk als het kerngezin blijvend is, maar dat is nu eenmaal vaak niet het geval. Een op de drie huwelijken houdt geen stand. Daaruit voortvloeiend ontstaan er nieuwe samenstellingen. Als een samengesteld gezin slaagt, zijn kinderen gelukkiger in een samengesteld gezin dan in een eenoudergezin en daar ligt ons belang", benadrukt Ingrid.