'Zonder veranderingen gaat het licht uit'
MUIDEN - Doorgaan met de exploitatie van Pampus is in de huidige vorm een doodlopende weg. Er moet een andere koers worden gevaren, zonder vaste fortwachters op het eiland. Het stichtingsbestuur legt uit.
door Christian Pfeiffer
De keus was simpel: óf de deuren sluiten óf Pampus commercieel beter benutten. Dat is in het kort de beslissing die vorig jaar genomen moest worden. Na jaren van verlies dreigde een faillissement. Het resultaat is bekend: er werd voor de tweede optie gekozen en fortwachters Kris en Maartje werd ontslag aangezegd. Nu, bijna vijf maanden later, legt voorzitter Michiel de Bruin het hele verhaal uit.
De beslissing om te gaan reorganiseren was voor niemand een gemakkelijke, zo vertelt De Bruin op de Walbasis. Hij zet zijn bril af, legt zijn hand op tafel en begint te vertellen. "Al vijf jaar maakt de stichting een klein verlies. Niet veel. Maar toch, het eigen vermogen is ondertussen op een dubbeltje na verdwenen." De oorzaak? "Een heleboel: de crisis, de marketing van het eiland, de investeringen in de horeca en de Pampus Experience." Het ambitieniveau ligt hoog en de bezoekersaantallen stijgen niet zo hard als verwacht. "Plus dat we geen cent subsidie krijgen. Onze bezoekers betalen alles", aldus De Bruin.
Directeur Tom van Nouhouys kreeg daarom al in 2012 de opdracht mee om 2013 zonder verlies af te sluiten. Toen halverwege dat jaar al bleek dat dat niet ging lukken, moest hij zich weer verantwoorden. Er werd gekozen voor drastischer maatregelen. Het roer om. Pampus moest beter commercieel benut worden om het hoofd boven water te houden. Een reorganisatie van de organisatie was nodig om deze plannen uit te kunnen voeren.
Een intensivering van de exploitatie, zo noemt de stichting dat. In het kort houdt het in dat Pampus veel meer open gaat voor bezoek. En dan niet alleen op gezette tijden, maar 's zomers de hele dag en nacht door. Overnachten op het eiland moet mogelijk worden, aanleggen met een boot in een klein haventje gaat tot de opties behoren en om een tweespalt binnen de organisatie te voorkomen moet op het forteiland een kantoortje komen voor de medewerkers. "Een groot verschil met de romantische exploitatie van het eiland zoals we dat nu kennen. Met 's winters ingevroren fortwachters. Dat beseffen we."
De Bruin: 'We hebben fouten gemaakt en spijt betuigd'
"We hebben gekeken naar het eiland in de basis. In proportie natuurlijk. Het karakter van Pampus moet maximaal bewaard blijven", zo vervolgt De Bruin. In dat licht gezien was de functie van vaste fortwachter onhoudbaar geworden. Als het eiland 24 uur gaat draaien, is fortwachter zijn meer dan een fulltime job. "Dat mag je van niemand vragen: wonen boven op een attractie." Kris en Maartje werd medegedeeld dat het dienstverband zou worden beëindigd.
De rel die volgde had niemand verwacht. Vrijwilligers vlogen tegen het plafond en de ontslagvergunning voor Kris en Maartje werd succesvol aangevochten bij het UWV: een onderschatting van de hoge aaibaarheidsfactor van het echtpaar. Dieptepunt was de inbraak van enkele weken geleden waarbij specifiek de computer van Van Nouhuys werd vernield. Het besluit en de communicatie daarna over de kwestie raakt de organisatie diep. "We hebben tegenover de fortwachters en tegenover de vrijwilligers spijt betuigd. We hebben fouten gemaakt", zo vertelt De Bruin eerlijk.
Pampus gaat over enkele weken weer open voor het publiek. Achter de schermen wordt hard gewerkt om alles op rolletjes te laten lopen. Met Kris en Maartje is deze week een overeenkomst bereikt. Nadat een externe adviseur had geopperd om dit jaar als overgangsjaar te zien en het fortwachtersechtpaar na dit seizoen uit te zwaaien, gaven Kris en Maartje aan te willen stoppen. Er is overeengekomen dat het echtpaar aan het begin van dit seizoen vertrekt. Pampus wordt dan bewoond door een team van fortwachters dat elkaar afwisselt. Pas volgend seizoen wordt de reorganisatie voltooid, een seizoen later dan gepland. Volgens De Bruin is de organisatie financieel nog sterk genoeg om dat te kunnen bolwerken.
Vorige week beet het onlangs opgerichte Comité voor Pampus flink van zich af in het MuiderNieuws. De organisatie zou financiële kansen hebben laten liggen en directeur Tom van Nouhouys slecht functioneren. Michiel de Bruin heeft die openbare brief ondertussen ook gelezen. De bril gaat weer op en puntsgewijs loopt hij de brief na. "2012 is geen slecht jaar geweest door persoonlijk falen. We hebben aantoonbaar minder bedrijfsfeesten gehad, sterke concurentie gekregen van het Scheepvaartmuseum en Eye in Amsterdam en de crisis is er ook debet aan." De deal met de Bankgiroloterij voor gratis kaarten voor het eiland was inderdaad een groter succes dan verwacht, maar gaf niet zoveel problemen dat het funest was. En die voorgestelde online kaartenverkoop? "Dat stond al in de planning." Directeur Tom van Nouhuys heeft dan ook het volste vertrouwen van het bestuur. De Bruin: "Die man verdient een tien met een griffel!"
Michiel de Bruin hoopt ook weer op de steun van de vrijwilligers nadat er de komende tijd veel uitleg en duidelijkheid zal worden gegeven. Door Pampus landelijk beter op de kaart te zetten, hoopt de stichting weer zwarte cijfers te gaan schrijven.