Gegoede burgerij stond aan bakermat van bieb
door Jessica de Jong
BUSSUM - Met een groot Lezersfeest op 28 maart in Spant! met bekende schrijvers viert de bibliotheek Naarden-Bussum het feit dat ze 100 jaar bestaat. De bibliotheek is een van de oudste in heel Nederland. De sleutel van succes is volgens directeur Barend Eikelenboom het ondernemende karakter.
"Nog steeds wordt in Naarden en Bussum meer gelezen dan in de rest van Nederland. Ongeveer 29 procent is lid van de bieb, tegenover 25 procent landelijk. Ook is het aantal uitleningen hoog." Dat de allereerste bieb in het pand aan de Generaal de la Reijlaan 12 werd gevestigd is volgens Eikelenboom te danken aan de gegoede burgerij die 'het volk wilde verheffen tot emancipatie'. "Men wilde iedereen de gelegenheid geven zich te ontwikkelen en kennis te vergaren. Voordat de bieb in 1914 werd geopend kon men vaak wel boeken lenen, bijvoorbeeld bij een school of een kerk. Een strenge dame zat achter de balie en via een catalogus kon je zien welke boeken er achter slot en grendel stonden. Toen de Openbare Leeszaal en Bibliotheek Naarden-Bussum opende, was dat de eerste keer dat inwoners direct toegang hadden tot boeken. Het pand, waar nu de apotheek in zit, was ook speciaal gebouwd als openbare bibliotheek en werd bekostigd door zowel Naarden als Bussum." Volgens Eikelenboom werd de bibliotheek al snel een succes. "Na tien jaar werden zo'n 60.000 uitleningen per jaar genoteerd." Vanaf 1918 krijgt ook Naarden een eigen dependance in de oude gelagkamer van hotel 't Vliegend Hert aan de Cattenhagestraat.
De verhuizing naar de huidige locatie aan het Wilhelminaplantsoen vond plaats in 1986. "Hier kregen we veel meer ruimte. Vanaf 1982 registreren we de uitleningen per computer. Die hele digitalisering is ook echt kenmerkend voor de afgelopen jaren. Naast het uitlenen van boeken is ook het vinden en verstrekken van informatie erg belangrijk geworden. Als je vroeger een hond wilde kopen, leende je vier boeken van de bieb over verschillende rassen. Nu zoeken de mensen de informatie op internet op en willen alle informatie op één A4'tje." De vraag naar informatieboeken is wel afgenomen. De kindercollectie is daarentegen flink gegroeid. "Dat komt mede doordat we veel contact hebben met scholen. Maar kinderboeken slijten ook sneller. Verder krijgen we steeds meer licenties om e-books uit te lenen, we hebben er nu 5.000 beschikbaar." Wat betreft de directeur van de bibliotheek blijft het uitlenen van boeken gewoon bestaan, naast de snelle, digitale wereld om ons heen. "Het is denk ik ook heel fijn voor mensen om naast al dat multitasken wat ze de hele dag doen, zich even terug te trekken met een boek. Je doet de deur dicht voor contacten met andere mensen om ongestoord te kunnen lezen."
De bibliotheek is altijd druk bezig om te zien hoe ze inkomsten kunnen generen. Momenteel komt zo'n 75 procent van de inkomsten uit subsidies. De rest komt binnen via de leden, de verkoop van kaartjes voor bijvoorbeeld Spant! en door de verhuur van ruimtes. Die laatste trend werd ingezet na de grote verbouwing in 2006. "De eerste verdieping werd toen opgedeeld in kleinere lokalen. Daar zit nu de Volksuniversiteit. Zij betalen huur en met dat geld konden we het lidmaatschap voor jongeren tussen de 13 en 18 jaar oud gratis maken. Verder worden er ruimtes verhuurd voor bijvoorbeeld lezingen en cursussen en zit ook SeniorWeb in de bibliotheek. "Mensen kunnen hier dus ook van alles leren over het vinden van informatie en dat is heel mooi. We zoeken steeds meer samenwerkingen op. We hebben al aanvragen van mensen die hier cursussen willen geven, bijvoorbeeld op het gebied van opvoeden of mindfullness, daar staan wij graag voor open." Het bundelen van alle krachten van diverse instanties in de bibliotheek is iets waar momenteel informeel over gesproken wordt. "Kunstenaarsvereniging Artes zoekt ruimte, net als de historische kring. Het zou mooi zijn als we een soort centrale ontmoetingsplek kunnen zijn, eventueel met een loket van de gemeente en een leescafé. Maar wat er ook gebeurt, de bieb zit hier in Bussum op een A-locatie waar we zeker niet zomaar weggaan."