Gerkens: 'Als er echt levens gered moeten worden, kun je met twee man geen kant op.'
Gerkens: 'Als er echt levens gered moeten worden, kun je met twee man geen kant op.' Foto: Bob Awick

'Er komt een moment dat het heel erg fout gaat'

BUSSUM - Omdat er geld bespaard moet worden, verandert er veel voor de brandweer van Bussum en de streek. Zo wordt onder andere een proef gehouden met minder brandweermensen op een eerste brandweerauto. "Een slechte trend", stelt de Bussumse oud-brandweercommandant en CDA'er Carl Gerkens. "Er wordt aan alle kanten gegoocheld met getallen, maar het gevaar voor de burger neemt toe. Er komt een moment dat het fout gaat."

door Sjoerd Stoop

De tests van het brandweerkorps door eerst een auto met twee brandweermannen op pad te sturen voordat de rest van de blusploeg van vier man er met een andere auto aankomt, zorgt volgens de oud-commandant voor onaanvaardbare risico's. "De managers van de brandweer zeggen dat de brandweer zo sneller ter plaatse kan zijn. Dat klopt ook wel. Zo'n wagen, met over het algemeen duur betaalde beroepskrachten, kan meteen vertrekken vanaf de kazerne. Maar wat kun je nu met twee man? Als het echt gaat om het redden van levens of het beperken van schade, kom je dan handen tekort. Deze twee brandweermensen worden hoe dan ook beperkt door regels, ze mogen bijvoorbeeld geen brandend pand betreden. Het moet dus anders. Als je een leven moet redden of schade moet beperken dan gaat het om snel handelen, dan moet je met een complete groep van zes man paraat staan. Het zou al enorm helpen als je eerst vier man op pad stuurt en er daarna een tweede auto achteraan komt. Dan kun je al veel meer en kun je toch besparen op kosten. Nu wordt er gespeeld met levens. Onaanvaardbaar."

De problemen van de brandweer worden volgens Gerkens veroorzaakt door het management. "Vroeger hadden we een gemeentekorps met louter hardwerkende brandweermensen, verbonden met hun gemeenschap. Deze mensen kon je wel wegsturen naar een brand of andere zaken. Voor hen was het blussen van branden en het redden van levens het voornaamste belang. Maar daarnaast was er ook de zorg voor 'het dorp'; de brandweer stond altijd klaar. Nu wordt er door het management vooral gedacht aan geld besparen. De korpsgrootte neemt af en er worden allemaal zaken bedacht om een positief beeld te schetsen van de brandweer. Het tegenovergestelde is echter het geval."

Volgens Gerkens heeft dit alles tot gevolg dat de motivatie onder de brandweermensen daalt. "Het aantal fanatieke brandweermensen neemt af. Voor Bussum geldt dat ook. Enkele vaste krachten en goede brandweermensen besloten de afgelopen jaren al om te stoppen. Angst onder het personeel zorgt voor een gesloten cultuur. Een slechte trend. We gaan langzaamaan de verkeerde kant op. We gaan dat pas merken als het echt een keer fout gaat. Dan komen we er achter dat we gefaald hebben."

Onderzoek
De angst van de Bussumse oud-brandweercommandant wordt landelijk gedeeld door een grote groep brandweermannen. Abvakabo FNV maakte afgelopen week de resultaten van een onderzoek onder 600 beroepsbrandweermensen en twaalfhonderd andere brandweermedewerkers bekend. Daaruit bleek dat 52 procent van de groep ook stelt dat er een onaanvaardbaar risico ontstaat door proeven met kleinere blusgroepen. Ook meende nog eens 48 procent dat de gevaren voor de brandweermensen zelf enorm toenemen. Ook over het management van de brandweer wordt geklaagd. Volgens 82 procent worden klachten door brandweermensen over de gevaren amper in behandeling genomen door het management.

'Een slechte trend. We gaan langzaamaan de verkeerde kant op'

Reactie
John van der Zwan, nu commandant van de brandweer, beaamt dat er veel verandert voor de brandweer. "Het klopt dat veel personeelsleden zich zorgen maken over de bezuinigingen en het gevoel hebben dat het werk daar onder te lijden heeft", laat de commandant weten. Toch stelt hij dat er hard gewerkt wordt om de werkomstandigheden van de brandweer te verbeteren en dat de test met het eerst wegsturen van twee brandweermensen, waarna de rest van de ploeg met een andere auto komt, een succes genoemd mag worden. Ook de brandweermensen reageren daar volgens hem enthousiast op. "We zijn sneller ter plaatse en kunnen meteen hulp verlenen. En dat gaat niet ten koste van de veiligheid van ons personeel", zo zegt Van der Zwan. Ook wordt het personeel volgens de commandant extra geschoold en wordt er extra geoefend.