Bussums striptekenaar geniet nog altijd van zijn werk
door Stephan Edgar
BUSSUM - Vrijwel iedere Nederlander heeft in zijn jeugd wel eens de Donald Duck gelezen. De avonturen van de immer door pech geplaagde eend zijn overal op de wereld bekend. Sommigen houden echter zo van strips dat ze besluiten zelf te gaan tekenen en er zelfs hun beroep van te maken. Een van de grootste striptekenaars van ons land is Daan Jippes. Al meer dan vijftig jaar geeft de Bussumer kleur en invulling aan de Disney-karakters. En dat is moeilijk en leuk tegelijkertijd.
Wanneer kwam u voor het eerst in aanraking met Walt Disney?
"Toen ik zeven jaar was ging ik samen met mijn ouders voor het eerst naar de bioscoop, naar de film Pinokkio. Ik keek mijn ogen uit en was direct gegrepen door alles wat ik zag. De kleuren, de figuurtjes, de bewegingen en de stemmen: ik vond het allemaal fantastisch. Sindsdien ben ik als een bezetene alle strips gaan lezen die ik in de winkels kon vinden. Die passie voor Disney heb ik daarna nooit meer verloren."
Bent u daarna gaan tekenen?
"Ja, dat gebeurde eigenlijk vrij snel nadat ik mijn eerste strip had gelezen. Aanvankelijk imiteerde ik slechts andere tekenaars zoals Carl Barks. Ik heb nooit les gehad. Ik kwam er snel achter dat het belangrijk is om helder en duidelijk te tekenen. Daarvoor heb ik een methode bedacht om aarzelen teniet te doen. Niet te gedetailleerd, niet te veel poespas, daar houdt de lezer niet van."
Hoe typeert u uw eigen tekenstijl?
"Anderen zeggen dat ik veel aandacht aan de animatie van de figuren besteed. Dus ik let erg op de lichaamshouding van Mickey en Donald en houd ervan als ze constant in beweging zijn, dat komt ook doordat ik ze vaak al driedimensionaal voor ogen zie. En verder heb ik het niet zo met een achtergrond vormgeven. De lezer moet slechts weten waar iets afspeelt, meer niet. We noemen het immers niet voor niets de achtergrond."
Hoe zit een ideaal stripverhaal in elkaar?
"Het moet in ieder geval ergens over gaan, dat er een typisch probleem opgelost moet worden en dat er langzaam naar een logisch einde wordt toegewerkt. Maar daarnaast moeten de scènes op zichzelf ook vermakelijk en vooral humoristisch zijn. Niet alles hoeft in dienst van het verhaal te zijn, kinderen dienen er in eerste plaats hartelijk om te kunnen lachen. Anders doe je iets niet goed. Iemand als Harry Mulisch zou om die reden, naast het feit dat ie al is overleden, geen goede strip kunnen schrijven. Het is namelijk vereist om heel sterk in beelden en plaatjes te denken."
'Ik heb namelijk nog steeds het meest fantastische beroep dat er is'
Zijn de Disney-figuren in de loop der jaren veranderd?
"Nee, dat geloof ik niet. En als dat wel zo zou zijn zou dat ten koste van de populariteit gaan. Mensen houden van de karakters om wie ze zijn. Donald blijft altijd de pechvogel, Goofy de domme, onhandige woestijnhond en Dagobert de rijke stinkerd. Alleen Mickey heeft zich eigenlijk als karakter ontwikkeld. Waar hij eerst nog een speurneus was, is hij de laatste tijd voornamelijk een huismannetje met een vrouw en zijn hond Pluto."
En de inhoud van de verhalen?
"Die worden wel lichtelijk aangepast aan de actualiteit. De neefjes van Donald maken hun huiswerk namelijk al op de computer en soms komen er bekende Nederlanders in voor. Die worden dan David Beenham of Marco Snorbato genoemd. Soms verwijzen we naar het nieuws met een knipoog, maar het mag geen hoofddoel worden."
Heeft u een favoriet karakter?
"Dat is luie Gijs Gans. Hij is lekker onschuldig en loopt constant achter de feiten aan. Het leven overkomt hem als het ware en daar kun je als tekenaar heerlijk mee uit de voeten. Je kunt hem in de meest bizarre situaties terecht laten komen zonder het ongeloofwaardig te maken."
Hoe kijkt u aan tegen de populaire Japanse strips?
"Met stijgende verbazing. Ik snap werkelijk niet wat mensen daar leuk aan vinden. Puur tekentechnisch is het ook nog eens dramatisch vormgegeven. Je ziet vaak niet eens of iets een vin of een staart is van die figuurtjes en het houdt geen enkel verband met welk normaal dier dan ook. Bovendien zijn het superhelden met bovenmenselijke krachten en daar heb ik zelf helemaal niets mee."
Vindt u in dat animatieseries aan het veranderen zijn?
"Jazeker. Er is met name een tendens gaande dat alles steeds extremer moet. Explosies en immense gevechten lijken het hoofddoel te zijn geworden, het grotere verhaal ontbreekt. Om een spannend effect te creëren was het vroeger bijvoorbeeld al voldoende om twee auto's tegen elkaar te laten klappen. Nu moeten die auto's eindeloos in de lucht blijven tollen. Sommige makers lijken er tegenwoordig van uit te gaan dat kijkers tegenwoordig nog maar een spanningsboog van een paar seconden hebben. Onzin. Je moet het ze alleen niet te makkelijk maken."
Is dat niet gewoon het logische gevolg van commercie?
"Het is tegenwoordig zelfs zo erg dat McDonald's tekenaars in dienst heeft die voorstellen voor nieuwe personages doen bij Disney. Zij betalen Disney om bepaalde personages te maken zodat ze later, na een eventuele film, in de Happy Meal gestopt kunnen worden. De invloed van creatievelingen bij Disney verdwijnt op deze manier volledig. Dat vind ik zorgwekkend, maar het is helaas de realiteit."
U komt heel pessimistisch over.
"Dat ben ik gedeeltelijk ook. Niet alleen over nieuw uitgekomen series, maar ook over de toekomst van strips en diens tekenaars. De abonnementenoplages lopen hard terug, het wordt steeds moeilijker om de Donald Duck verkocht te krijgen. Eigenlijk dezelfde malaise waar kranten en alle andere tijdschriften mee te maken hebben. Maar daarnaast zie ik dat er om me heen ook steeds meer tekenaars via een computerprogramma leren tekenen. En daar wil ik absoluut niet aan beginnen. Het zou me jaren kosten om op hetzelfde niveau te tekenen als wat ik nu doe."
Zullen we vrolijk eindigen?
"Ik heb oprecht nog steeds het meest fantastische beroep dat er is. Eigen verhalen bedenken in stripvorm zodat duizenden kinderen van jouw bedenksels kunnen genieten. Ik kan me geen mooier leven voorstellen dan dat en geniet er iedere dag van."