Het stadhuis naast de zoutfabriek uit 1882.
Het stadhuis naast de zoutfabriek uit 1882. Foto:

De stadhuizen van Muiden

De trots van menige stad is een mooi stadhuis. Muiden is altijd jaloers geweest op het stadhuis van Naarden, gesticht in 1601, een heel mooi monument in het Gooi. Ook Weesp heeft een raadhuis dat een sieraad voor de stad is.

Stedehuyse te Muyden

Toen in 1624 hoge ambtenaren van de Staten van Holland een bezoek brachten aan ons stadje om te praten over verplaatsing van de Sluis bij Hinderdam naar Muiden moesten ze worden ontvangen in het “Hoff van Hollant”. In de notulen wordt daarom alleen de datum, en niet de plaats van de vergadering vermeld. Pas in 1687 was er blijkbaar een stadhuis, want vanaf die datum besloten de notulen met “gedaen op de Stedehuyse van Muyden”.

Van Ollefen schreef in 1793: ”Het stadhuis is zekerlijk diens naam nauwelijks waardig; het is echter voorzien van een torentje maar zeer klein, in hetzelve hangt een klokjen het welk bij het afleesen van vonnissen of openbaare afkondigingen geluid wordt; voor het gebouw staat een uitstek met een hek rondom, het pronkt tevens met het beeld der Gerechtigheid tussen twee leeuwen, houdende het Wapen der Stad en dat van Holland”.

Vervallen staat

In een raadsvergadering in 1836 werd gemeld “dat het stedehuis niet langer zodanig kan blijven bestaan en gebruikt worden en in zulk een vervallen staat is dat vernieuwing noodzakelijk is”. De burgemeester verzocht om twee kamers in het Muiderslot te mogen huren, een voor de burgemeester en de raadsvergaderingen en een voor de secretaris en het archief. Dit lukte niet.

Het pronkt met het beeld der Gerechtigheid tussen twee leeuwen, houdende het Wapen der Stad en dat van Holland

Toen er een herberg gevestigd werd aan de Herengracht (nu de Brasserie Vechtzicht), wilde de eigenaar wel drie kamers aan de gemeente verhuren. Het was niet ideaal, want niet alleen bewoners maar ook de bezoekers van de Herberg konden vrij in en uit lopen. Het gemeentebestuur voelde zich daar echter wel prettig, hoewel de wens bleef een eigen stadhuis te bezitten.

In 1884 kwam een geschikt pand beschikbaar op de Herengracht naast de Bouvy Zoutfabriek. De financiering werd geregeld met de directie van de Groote Zeesluizen en zo werd het nieuwe stadhuis op 1 mei 1884 betrokken.

Het pronkt met het beeld der Gerechtigheid tussen twee leeuwen, houdende het Wapen der Stad en dat van Holland

Bouvy

Toen er een opleving in de zoutindustrie kwam, wilde de directeur L.J.M. Bouvy het gemeentehuis bij de fabriek trekken. Hij speelde het tactisch. Hij betoogde dat het huidige stadhuis niet meer aan de eisen voldeed en dat hij bereid was een bijdrage te leveren aan een nieuw stadhuis elders, onder de voorwaarde dat het plan in 1914 tot uitvoering zou komen”. De nieuwe plaats, naast de rooms katholieke kerk, gaf eerst wat bedenkingen. Men was bang dat een nieuw stadhuis de hervormde kerk aan het zicht zou onttrekken. De gemeenteraad ging akkoord en op 11 maart 1915 vond de opening plaats. Burgemeester De Raadt hield een speech waarin grote dank uitging naar Bouvy, die een snelle realisering financieel mogelijk had gemaakt. De naam Bouvy bleef aan het stadhuis verbonden in een hoeksteen.

Bedenkelijke suggesties

Op den duur werd ook dit stadhuis echter te klein doordat het ambtenarencorps groeide. Ondanks de verhuizing van de Raadzaal naar de gerenoveerde kazerne in 1981 bleef er gebrek aan ruimte. Er moest een nieuw gebouw komen. Er kwamen bedenkelijke suggesties. Het Muizenfort zou een goede locatie zijn. Gelukkig gaf Monumentenzorg geen toestemming. Toen werd het Ravelijnspad gekozen. De stadswal zou daar worden afgegraven om een nieuw gemeentehuis mogelijk te maken. Half Muiden kwam in opstand, zelfs de Raad van State werd erin gemengd. Gelukkig werd de aanslag op de stadswallen afgewend. In 1996 werd een nieuw stadskantoor aan het Anker gebouwd, dat al in 2021 werd afgebroken, omdat Muiden na de fusie tot Gooise Meren geen stadhuis meer nodig heeft.

Ayla Blüm

Bron:

S.C van Diest: Onze Steedehuysen. 1996. Uitg.HKSM.

Het stadskantoor uit 1996.
Het eerste stadhuisje in 1721. Op het balkon in het midden Vrouwe Justitia en op de hoeken de wapenschilden van Holland en Muiden.
Het stadhuis van 1915.