Eerste Water Cleanup krijgt vervolg
De eerste editie van de Water Cleanup Muiden-Muiderberg zit erop. Initiatiefnemers Petra Olgers, Feye van Olden en Matthijs Siers kijken er met plezier op terug. Het idee komt voort uit de werkgroep Gooise Meren 100% zwerfvuilvrij, onderdeel van Samen Sneller Duurzaam.
“De dag is omgevlogen en het bijzondere aan deze cleanup is dat er zo’n goede samenwerking was met scouting, jachthavens, bakker, beachclub, winkeliers, watersportverenigingen en het Muiderslot. De laatste heeft nota bene op de poort een poster met de beachcleanup-aankondiging opgehangen. Echt, iedereen deed mee in zijn eigen invloedssfeer”, vertelt Petra. Zij wilde als Plastic Soup Foundation-gastdocent het water op. Ook geeft ze gastlessen op basisscholen en middelbare scholen. “Wat hier ook uit voortgekomen is dat ik bij de Gooise Onderwatersport Vereniging (GOV) - zij konden nu niet aanhaken vanwege het duikverbod in verband met corona - een lezing ga geven.”
(Tekst loopt verder onder de foto)
Op de sup werd water in de haven opgeschoond. - Foto: Water Cleanup
Ondanks de regen en harde wind trotseerden zaterdag zeker tachtig mensen - jong en oud en met name ‘locals’, maar ook mensen uit Bussum - het herfstachtige voorjaarsweer om de kuststrook bij Muiden en Muiderberg op te ruimen. Geheel coronaproof ook, omdat de opruimactie een ‘do-it-yourself’-formule kende. Het was zo’n groot succes dat het drietal nu al overweegt om in september een vervolg aan de actie te geven. Dan zijn de wateren van Naarden-Vesting en het Naarderbos aan de beurt.
‘We hebben niet iedereen in beeld, omdat er ook altijd mensen zijn die vaker met afvalzak en prikstok eropuit trekken en hun eigen omgeving kiezen’
“We hebben niet iedereen in beeld, omdat er ook altijd mensen zijn die vaker met afvalzak en prikstok eropuit trekken en hun eigen omgeving kiezen”, vertelt Petra. “Dat gebeurde bij de Krijgsman, de omgeving van de Vecht en de Lange Muiderweg.” Maar zeker tachtig mensen stonden wel geregistreerd (”meer dan ik had verwacht”). “Onder hen zaten wel twee scoutinggroepen; samen dertig kids van scouting Dolfijn en Pampus-groep (vijftien dolfijntjes met kano en vijftien van Pampus met zeilboot)”, zegt ze eerlijk. “Dan schiet het aantal deelnemers wel omhoog.” Alle deelnemers kregen een donut in de vorm van een reddingsboei - gemaakt door bakkerij Stricker - als tussendoortje.
Concrete activiteiten die pasten binnen de programmering van de Water Cleanup was onder meer de inzet van de Pampusgroep Muiden. Zij hebben hun honk in de Westbatterij en hun vijftien bootjes liggen aan de kop van de koninklijke jachthaven. “Deze vrijwilligers zijn naar het eiland Hooft gevaren en hebben daar samen met de boswachter van Staatsbosbeheer het eiland schoongeveegd. Daar is enorm veel afval vandaan gekomen; ondanks dat het zeer regelmatig wordt schoongemaakt. Maar het is er ook heel snel weer vies en dat zegt iets over het soort afval, namelijk picknickresten. Achtergebleven boodschappen en snacks.” Op eiland Hooft staan overigens bewust geen afvalbakken; juist omdat dat een aanzuigende werking kan hebben. “Bovendien moet je het dan gaan legen en dan neem je eigenlijk de verantwoordelijkheid op je, terwijl je die juist bij de waterrecreanten zelf wilt leggen.”
Petra Olgers met de reddingsboei-donuts van bakkerij Stricker. - Foto: Water Cleanup
De Water Cleanup-organisatie had van te voren afgesproken dat ze niet aan de noordkant van de drie eilandjes (Hooft, Drost en Warener) zouden komen. “Vanwege het weer, maar ook omdat daar allemaal stenen brokken in het water liggen. Bij een bepaalde wind kom je daar niet goed weg met je bootje en dat wil je niet als er kinderen meedoen.” Ook bij de landstrips Drost en Warenar - aangelegd als golfbreker voor de kust van Muiden in het IJmeer - is zaterdag niemand aangemeerd. “We hebben dat tot verboden gebied verklaard vanwege het broedseizoen. Dat kunnen we beter in het najaar doen.” Suppers konden heel voorzichtig - om geen broedende vogels te verstoren - tussen de boten en langs de Vecht afval ruimen. “Ze hebben echt veel opgehaald.”
‘Maar, voor mij doet dat er eigenlijk niet zoveel toe: plastic is plastic’
Verder waren er heel veel wandelaars die prikstokken en een zak kwamen ophalen. Zij gingen op aanwijzing van de organisatie aan het werk. “We hebben hen naar het strandje boven het Muiderslot gestuurd en langs de dijk richting Muiderberg (”trouwens een prachtige wandeling”). Daar zijn meerdere strandjes en daar werd echt klassieke plasticsoep aangetroffen. Variërend van boeien en delen uit de visserij of watersport, waaronder touwen, zelfs stukjes visnet, maar ook doppen, waterflesjes, onderdelen van jerrycans, lege oliekannen of emmers en verpakkingsmaterialen die je kunt terug voeren naar picknick. Dat laatste hoeft overigens niet per se expres in het water te zijn beland, dat kan ook per ongeluk zijn gebeurd.” Zijn er geen afvalbakken? “Ja, her en der. Maar als die niet afsluitbaar zijn dan zijn er kauwen, meeuwen en kraaien die daar de resten uit pikken. Dus de intentie van mensen kan goed geweest zijn om op te ruimen, maar vervolgens komt het alsnog op het strand terecht. Maar, voor mij doet dat er eigenlijk niet zoveel toe: plastic is plastic.”
Vrijwilliger bij een berg afval. - Foto: Guus Kroon
Door de hulptroepen zijn dus massale afvalhopen bijeengebracht. “Die honderden kilo’s die ik aan het begin van deze week noemde, durf ik zomaar op minstens duizend kilo te zetten”, lacht Petra. Uit de wateren werd voornamelijk plastic opgevist, maar ook heel veel autobanden. “Dat kan komen omdat autobanden worden gebruikt aan de zijkant van schepen als stootkussen. Daarnaast ook - in verschillende maten - boeien en stootwillen.” Ook is er een pikhaak gevonden. “Nog helemaal intact en die ga ik hergebruiken. Waarschijnlijk is deze per ongeluk in het water gekomen.” Nog iets bijzonders? “Jazeker, in de slotgracht van het Muiderslot werd door een lokale duiker een oud tegeltje gevonden. Het is een wit gebakken tegeltje met een blauwe schildering. We vermoeden dat het 18de eeuws is. Het gaat archeologisch onderzocht worden.” Meerdere duikers gingen te water en tastten op gevoel de bodem af. De drone en de mobiele telefoons die daar ook zouden liggen, zijn niet gevonden. “Wel is er nog een halve steiger gevonden.”
Analyseren
Petra vindt het interessant om de vondsten te analyseren. “Want als je weet wat er ligt dan ben je ook dichter bij een oplossing. Het is bewustwording en ik geloof dat als we nu met tachtig mensen opruimen dat je ook weer in de invloedssfeer van die deelnemers zit. En iedereen die we gesproken hebben, was enthousiast. De jachthavensmedewerkers gaan - hopelijk - toch weer anders nadenken en hun passanten en leden aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Iedereen weet het wel, maar soms vergeet je even dat je picknickspullen daarna plasticsoep kunnen worden. Kennelijk moet je eerst mee helpen opruimen om te zien dat je zelf onderdeel van het probleem bent.” De Bussumse is overigens blij dat in 2022 statiegeld komt op flesjes en blikjes. “Dat gaan we in het straatbeeld onmiddellijk zien. Je zult dan bijna geen petflesjes meer tussen het afval vinden omdat ze geld waard zijn.”
