Een jaar in lockdown: zo verspreidde corona zich over Nederland
GOOISE MEREN Nederland zit al een jaar op slot. Dinsdag was het precies een jaar geleden dat demissionair premier Mark Rutte de ‘intelligente lockdown’ afkondigde. Ondanks deze en andere maatregelen werd ons land hard getroffen door corona: in totaal overleden al meer dan 16.000 Nederlanders aan het virus.
Ook de gemeente Gooise Meren bleef niet buiten schot. Hier overleden 31 mensen aan corona. 3620 inwoners van Gooise Meren liepen het virus op, blijkt uit cijfers van het RIVM die tot en met 11 maart zijn bijgewerkt. De daadwerkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger, omdat het RIVM alleen besmettingen en sterfgevallen telt die zijn doorgegeven door de GGD.
Het totaal aantal besmettingen heeft in het hele land inmiddels de grens van een miljoen gepasseerd. Hoe greep corona in Nederland om zich heen en welke plaatsen werden hard geraakt?
Coronakatalysator
Frits Rosendaal herinnert zich nog goed welk appje hij vorig jaar naar zijn Italiaanse collega’s stuurde over carnaval. Het hoofd van de afdeling Epidemiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum schreef dat het volksfeest wel eens de ideale verspreidingsgelegenheid voor het coronavirus kon worden.
Rosendaals angst kwam uit. Carnaval bleek een heuse coronakatalysator onder de rivieren, waar van 23 tot en met 25 februari gehost, gefeest en gezongen werd. “De weken erna zag je de ziekenhuisopnames in het zuiden omhoog schieten”, aldus de epidemioloog.
Iedereen kent hier wel iemand die aan het virus is overleden
Dat de zwaarst getroffen gemeenten van deze eerste golf in Noord-Brabant liggen, is met de kennis van nu geen verrassing. Bernheze, Boekel en Cranendonck verloren bijzonder veel inwoners. Ook in Meierijstad hield het coronavirus huis. “In het lokale blad zag je op den duur wel vier pagina’s vol overlijdensadvertenties staan”, zegt Trix Cloosterman, voorzitter van de Coöperatie Sociaal Werk Meierijstad, waarin vijf welzijnsorganisaties samenwerken.
“Partners, vrienden, familieleden: iedereen in Meierijstad kende wel iemand die aan het virus was overleden. Dat is heel heftig voor zo’n hechte gemeenschap.” Toch zag Cloosterman deze verdrietige weken ook de veerkracht van de gemeente. “Buren deden boodschappen voor elkaar, er werden door jongeren bloemen uitgedeeld en er zijn honderden eenzame mensen gebeld door vrijwilligers.”
Ongebruikelijk
Epidemioloog Rosendaal noemt het ongebruikelijk dat een virus vooral rondgaat in dorpen en kleinere steden, zoals bij de eerste golf het geval was. De tweede golf, die na de zomer begon, gedroeg zich voor een epidemie “veel normaler” met veel infecties in de Randstad.
Studenten zijn deze tweede golf de motor achter de besmettingen geweest, stelt Rosendaal. “Eind augustus kwam het studentenleven weer op gang en ontmoetten jongeren elkaar. De weken daarop zag je de steden op de coronakaarten rood kleuren.”
“Studentensteden zijn bij uitstek plekken waar mensen uit het hele land terechtkomen”, vervolgt Rosendaal. “Studenten uit bijvoorbeeld Leiden komen daar niet per se vandaan. Zij gaan af en toe naar huis om hun ouders te bezoeken, waardoor het virus zich over de rest van Nederland kon verspreiden.” In de tweede golf overleden in onder meer Laren, Krimpen aan de IJssel en Gouda relatief veel mensen aan corona.
Ruim een jaar na de eerste coronabesmetting in Nederland wordt gevreesd voor een derde golf. Of die voorkomen kan worden, hangt volgens Rosendaal af van de snelheid van het prikken. "Het wordt een strijd tussen verspreiding en vaccinatie. Laten we vooral hopen dat die laatste wint.”
