Een fregat in vol zeil.
Een fregat in vol zeil. Foto:

De Kapelstraat in Bussum (deel 1)

De Kapelstraat verandert geleidelijk van een dorpse winkelstraat in een straat met gezellige café-restaurants, kunstateliers en galeries en winkels vol nostalgie. Twee honderd jaar geleden was de Kapelstraat een zandpad waaraan een oude kapel lag met een binnenruimte van 7,5 bij 5 meter. Naar oude traditie lag de deur aan de westkant en het altaar aan de oostkant, de kant van het opkomend licht. Geen mooi Mariabeeld met veldbloemen en bidbankjes vulden de kapel meer. Het werd gebruikt als opslagruimte voor de brandspuit, de zwarte draagbaar en turven en kachelhout voor de schoolmeester en de nabij gelegen dorpsschool.

[569] Plattegrond Bussum in 1824 (stippellijn geeft het tracé van de latere spoorbaan aan)

In 1819 had Bussum 108 Nederlands Hervormde bewoners die naar Naarden liepen voor de dienst in de Groote Kerk. Nu had het dorp Bussum zich in 1817 van de stad Naarden gescheiden. Tien jaar later kreeg Bussum zijn eigen Ned. Herv. kerkenraad, los van Naarden. De predikant van Blaricum/Laren kwam om de vier weken in Bussum preken en één keer in het jaar voor het Avondmaal. Omdat de kapel als opslagplaats bezet was, werd 1828 een kerkje tegen de kapel gebouwd. Op een schuit kwamen de preekstoel en banken van de verlaten Episcopale kerk “Tecum habita” te Amsterdam over de Weespertrekvaart naar het N.H. kerkje. De Naarder kerkvoogden schonken het doophek uit de opgeheven Waalse Kerk. In 1830 kreeg het bedehuis ook een houten toren. Het was een periode van armoede. In de zomermaanden werd de pastorie verhuurd. In 1863 schonk Jan Mulder het kerkje een orgel.

[566] De eerste N.H. kerkje achter de kapel (tekening auteur)

Met de komst van meer en kapitaal krachtige Ned. Herv. forensen na de aanleg van de Oosterspoorlijn in 1873 vroeg ouderling Simon H. Veer, oud-kapitein ter koopvaardij, oud 81 jaar, in 1878 met succes bij het regionaal kerkenbestuur om een fulltime predikant voor Bussum. Synode, het Rijk en de Ned.Herv. gemeente brachten samen de predikantswedde bijeen van 1000 gulden voor de eerste eigen predikant dr. L. Heldring.

Kapitein op zee en op de wal

Twee honderd jaar geleden was de Kapelstraat een zandpad

Ouderling Simon Hendrik Veer was een bijzondere man. Geboren in 1797 in de havenstad Emden kwam deze Oost-Fries als gezagvoerder ter koopvaardij naar Amsterdam en voer van 1823 tot 1843 voor de rederij Voûte & Co rond de Kaap naar Oost - Indië met houten driemasters, dwars getuigd met 12 zeilen, een grootzeil aan de mast achter en bij de boeg twee fokzeilen. Van de vier zeilschepen die hij om de Kaap leidde naar Indië, Cornelia, De Zeemeeuw, Anna Catharina en Elisabeth Antonia, had hij de prettigste herinneringen aan het tweedeks fregat Anna Catharina, een nieuw schip waar over hij van 1829 tot en met 1834 het gezag voerde. Bitter waren zijn herinneringen aan het grote fregat Elisabeth Antonia. Tijdens haar eerste vaart van 300 dagen in 1837 stierf zijn zoontje Hendrik Simon, 7 ½ jaar oud, zijn enige kind.

[bark 2] Een fregat in vol zeil.

Gerard Hoogendijk

Plattegrond Bussum in 1824 (stippellijn geeft het tracé van de latere spoorbaan aan).
De eerste N.H. kerkje achter de kapel (tekening auteur.