Honderd jaar geleden: De Godelindestichting geopend
Het onverwachte kind van een honderdjarige.
Zo noemt de inzender van een brief aan de Bussumsche Courant in 1917 de aangekondigde komst van het eerste ouden-van-dagen huis in de gemeente. Bussum viert in dat jaar het feit dat zij zich honderd jaar eerder losmaakte van Naarden. Burgemeester s’Jacob houdt in de raadszaal een feestrede. Hij geeft een overzicht van wat bereikt is in de voorafgaande eeuw. En van wat nog ontbreekt. “Voor ouden van dagen hebben wij tot nu toe geen plaats waar hun een rustigen levensavond wordt geboden. Moge een besluit door U zoo straks te nemen tot het in leven roepen der Godelindestichting als blijvende herinnering aan dezen dag in die leemte voorzien en moge deze instelling ook door den liefdadigheidszin van Bussums burgers in toenemende mate aan de verwachting beantwoorden.” Het voorgestelde geschenk kost de Bussummers 100.000 gulden (in huidig geld omgerekend zo’n 800.000 euro’s).
Moet dat nu?
Het valt niet bij iedereen in goede aarde, dat cadeau. Veel burgers voelen zich erdoor overvallen en zien zich voor een voldongen feit staan. En dan zo’n sigaar uit eigen doos! Zoveel geld uitgeven in de slechte economische tijden tijdens de vreselijke oorlog vlak over de grens. Een oorlog waarvan het einde niet in zicht is in 1917 (de Eerste Wereldoorlog 1914-1918). Veel kostwinners zijn gemobiliseerd en kunnen niet werken. Er is een groot gebrek aan voedsel en brandstoffen. Bouwmaterialen zijn schaars en nauwelijks te betalen. Geen goed idee, vinden velen.
De feestelijke opening op 20 oktober 1920
De Godelindestichting komt er na het einde van de oorlog in 1918 toch. Aan de Huizerweg vlak naast de zandafgraving. En heeft dan 155.000 gulden gekost. In de Gooi- en Eemlander wordt het ontwerp van architect K.P.C. de Bazel als volgt beschreven: “Beneden vinden we o.m. een groote gemeenschappelijke gezelschaps- en eetzaal en zijn een 8tal kleinere kamers gebouwd benevens een gelijk aantal vertrekjes die als slaapkamertjes dienst doen. Dit zijn de appartementen der getrouwde bewoners. Op de bovenverdieping vinden we eveneens een groote gemeenschappelijke kamer, deze is voor de ongehuwden. Daaromheen bevinden zich weer de slaapvertrekjes voor de mannen en voor de vrouwen. Voor een 18tal oudjes is daar herberging. Natuurlijk heeft het modern ingerichte gebouw een aantal badkamertjes en een ziekenzaal, voorts een groote keuken en een afzonderlijke kamer voor de directrice.” Het geld is op. De Gooi- en Eemlander schrijft “De indruk die de vertrekken maken is vriendelijk en frisch, hoewel de meubileering nog lang niet compleet was. Eerlang, als de financien een formeele aankleeding van het interieur toelaten zal dit de huiselijkheid en gezelligheid natuurlijk nog aanzienlijk verhoogen.”
Bij de opening worden foto’s genomen van de eerste bewoners en van de genodigden. Zij poseren op en rondom een houten bank die de Bussumse bevolking in het voorgaande jaar 1919 aan de vertrekkende burgemeester s’Jacob heeft geschonken.
Een eeuw verbouwen en bouwen
Het gebouw van de Godelindestichting heeft maar kort in de door K.P.C. getekende vorm bestaan. In de dertiger jaren werd de zolderetage vertimmert tot een tweede woonverdieping met piepkleine kamertjes. Maar het gebouw voldeed in de loop der jaren steeds minder aan de snel veranderende eisen, ondanks veel aanpassingen. In 1968 werd het vervangen door nieuwbouw, die in 1990 op haar beurt ook weer vervangen werd.
Al die tijd bleef de Burgemeester s’Jacobbank. Op het voorpleintje van Huize Godelinde is daarop de “liefdadigheidszin van Bussums burgers” van een eeuw geleden in de inscriptie terug te lezen.
Hans Jonker
