Afbeelding

Middeleeuws apostelbeeldje

Alweer enkele weken geleden kwam een ongelooflijk klein sierornament tevoorschijn uit een perceel akkergrond nabij Utrecht. Werd een hele klus voor Mark.

Het betreft hier een zwaar verguld zilveren apostelbeeldje. De klus was met name het uitvinden wat het nou precies voorstelt. Mark heeft talrijke kenners van oudheden tot zijn beschikking en een stevige uitwisseling van suggesties was het gevolg. Het aanvankelijk onooglijke en vuile beeldje (2,5 cm groot en 4,5 gram zwaar) bleek uiteindelijk een glanzend sierornamentje te zijn dat ooit in de late middeleeuwen op een zogenoemde torenmonstrans was bevestigd. Een monstrans is een onderdeel van het liturgische vaatwerk en is niets anders dan een houder voor de geconsacreerde (gewijde) hostie, die dan aan de gelovigen getoond kon worden. Deze monstrans konden groot en kleiner zijn en waren versierd met pinakeltjes, zuiltjes en verfijnde beeldjes van de 12 apostelen en vele engeltjes. En rijkelijk aanwezig ook blad- en kruisbloemmotieven. Rond 1525 was een van de gerenommeerde edelsmeden die zich met deze monstrans bezighielden, een zekere Leonard van Bommershoven, die werkelijk fantastische torenmonstransen wist te maken. Of het apostelbeeldje dat Mark uit de grond piepte ook aan die Leonard kan worden toegeschreven, is uiteraard vrijwel onmogelijk te zeggen. Maar de vondst blijft natuurlijk fantastisch en zeldzaam.