[gedenkroute] De familie Veffer in 1936.
[gedenkroute] De familie Veffer in 1936. Foto: Picasa

75 jaar bevrijd


75 jaar geleden werd het noordwesten van Nederland als laatste stukje van West-Europa bevrijd van de Duitse bezetting. Daar was een verschrikkelijk hongerwinter aan voorafgegaan. De bevrijding zelf was in een vloek en een zucht gebeurd. Terwijl de bevrijding in het zuiden en oosten van Nederland zwaar was bevochten, reden bij ons de Engelsen en vooral de Canadezen het dorp binnen, en dat was het dan. Het maatschappelijke leven kwam ook opmerkelijk snel weer op gang: eind mei 1945 was er bijvoorbeeld alweer een repetitie van Toneelvereniging Het Schouwspel.

Maar voor veel dorps- en streekgenoten kwam de bevrijding te laat. Dat betrof uiteraard vooral de Joodse Gemeente van Bussum, die ook Naarden, Muiden en Huizen omvatte. Veel gemeenteleden waren gedeporteerd en omgebracht; andere waren ondergedoken en kwamen nu weer tevoorschijn. Een andere categorie slachtoffers waren de dappere lieden die in verzet waren gegaan tegen de Duitsers, en dat dikwijls ook met de dood hadden moeten bekopen.

De aflevering van het Bussums Historisch Tijdschrift, dat zojuist is verschenen, is voor een groot deel aan deze slachtoffers gewijd. Annet Betsalel beschrijft het wedervaren van de Joodse Gemeente, die geholpen werd door twee Duitse Wehrmacht-soldaten, Werner Klemke en Johann Gerhardt. In het Gooi verscheen, uniek voor Nederland, in de laatste oorlogsmaanden een krantje van en voor Joodse onderduikers, Hasjalsjèelth of De Keten. Ook vertelt Annet het verhaal van een drietal locaties die deel uitmaken van de door haar ontwikkelde Gedenk(fiets)route door Gooise Meren, die vanwege de coronacrisis pas later dit jaar ten doop kan worden gehouden. Een van die locaties is het (inmiddels gesloopte) Vefferhuis, waar de 8-koppige familie Veffer de oorlog wist te overleven.

Hans Jonker belicht de rol die de raadselachtige graaf Charles von Oberndorff speelde bij de machtsovername in Bussum na de bevrijding. Klaas Oosterom geeft de verzetslieden die in de Westereng met een straatnaam worden geëerd een gezicht. Voor hen onthult de Historische kring Bussum begin mei een plaquette in de wijk.

Als u nog geen lid bent van de HKB, meld u dan voor slechts € 15 per jaar (!) aan bij ledenadministratie@historischekringbussum.nl. U krijgt dan dit nummer toegestuurd. Het is ook te koop in de Bussumse boekhandels.

Nol Verhagen

Bevrijdingsdefilé op de Brinklaan
Bedankbrief van Commandant C. Verhaar aan graaf Von Oberndorff