Het Rechthuis in 1920
Het Rechthuis in 1920 Foto:

Muiderberg in oude tijden

In een boekje uit 1750* staat: Muiderberg is een mooi dorp, dat een uur gaans ten westen van Naarden ligt en een half uur ten oosten van Muiden. De grond rond deze plaats is enigszins moerassig. Men vermoedt dat Floris V in de omgeving van Muiderberg werd vermoord.

De kerk staat op een duin bij de zee en werd in de 15e eeuw gesticht. Tengevolge van een storm woei de spits van de toren. De gemeente wordt bediend door een eigen predikant. In 1673 hadden de Fransen zich in het dorp verschanst en trachtten van hieruit Muiden te veroveren. Toen op de Zuiderzee vlotschuiten verschenen, die bewapend waren met kanonnen en aldus als drijvende batterijen dienst deden, werd het dorp op 6 Juni door de vijand ontruimd.

Bij de Hakkelaarsbrug staat een tolhuis. Aldaar pleisteren gewoonlijk de hessenkarren.

Muiderberg is klein. In 1632 stonden er 34 en in 1732 stonden er 28 huizen. De oppervlakte van het schotbaar land (land waarvoor belasting betaald moest worden. AB) bedraagt slechts 150 morgen.

Het Rechthuis is een mooi, doch eenvoudig gebouw. Thans is het in gebruik als herberg.

Het Naardermeer ligt niet ver van het dorp. Omstreeks 1628 werd het meer bedijkt en drooggemalen, doch door de voortdurende toevoer van kwelwater liep de polder spoedig weer onder. Toen de hoofdingelanden, dijkgraaf en heemraden ervan overtuigd waren dat hun werk voorgoed mislukt was, lieten zij enige vogelkooien bouwen. Daarna verbood het Hof van Holland in 1645 op hun verzoek binnen de ring van het Naardermeer te schieten of lawaai te maken op een afstand van 500 roeden rond de vogelkooien. Bovendien werd het vissen met hengels in het meer verboden. Dit was voortaan slechts toegestaan in de ringsloot. De houders van het octrooi der bedijking hoefden geen verponding te betalen voor hun visserij in het Naardermeer.

Klaas Sierksma** voegt hieraan toe: Het huidige Hotel Restaurant Het Rechthuis is gevestigd in de voormalige “tweede woning” van de Muider drost. Het was eigenlijk het voorhuis van een boerderij waarin de voorkamer ten dienste stond van de drost. Het pand was sinds 1862 in het bezit van de familie Ter Beek. Onder het pand is een laat-middeleeuwse kelder in gebruik als wijndepot. In 1792 kwam de naam het Regthuys pas op dit pand te rusten. Het Rechthuis fungeerde ook als station en wachtlokaal voor de Gooische Stoomtram.

Ayla Blüm, Hist. Kring Stad Muiden

*Holland in vroeger tijd deel 5, origineel uit 1750, Europese Bibliotheek, Zaltbommel. 1964. Villa Amuda nr. 118 van sept. 2017.

**Kl. Sierksma: de straat en andere namen van het dorp Muiderberg, COM, 1988.

De toren van ‘de kerk aan zee’ omstreeks 1900