‘9 hout’. Kegelen in Bussum

10 januari 2020, 11:53

Kegelen is een oud spel dat aan het eind van de 19de eeuw in Nederland grote populariteit verwierf. De Bussumsche Kegelclub bestond al in 1900 en telde een 12-tal besnorde en soms ook bebaarde heren, allen voorzien van vest en horlogeketting.

Een kegelbaan is van origine een houten plank met een breedte van circa 30 cm en een lengte van circa 20 m, heel anders dus dan een bowlingbaan. Het helpt wel dat de kegelplank een beetje hol is (de bowlingbaan is daarentegen juist een beetje bol). Aan het eind van de plank staan negen houten kegels. Als je die allemaal omgooit, is de score ‘9 hout’. Al voor de eeuwwisseling had herberg De Rozenboom een overdekte kegelbaan, op initiatief van de Sociëteit Onder Ons, die in De Rozenboom resideerde.

Kegelclub Burgerlust vierde in 1937 haar 25-jarig bestaan. Bij die gelegenheid vertelde een van de kegelaars van het eerste uur, de heer Konijn, in de Bussumsche Courant iets over het ontstaan van de club. Het blijkt dat pastoor Meuleman van de Sint Vituskerk in overleg met enkele middenstanders een Esperanto-club voor jongeren wilde oprichten. Daar was blijkbaar weinig animo voor. Het einde van het liedje was dat de heren, op voorstel van de herbergier van De Rozenboom Jaap Majoor, een kegelclub voor zichzelf in het leven riepen. De huur bedroeg f 2,- per avond. Tot teleurstelling van de leden waren de consumpties en de sigaren daar niet bij inbegrepen. Overigens blijkt uit dat artikel dat er in 1937 alleen al in De Rozenboom 5 clubs de baan gebruikten!

Ook elders in Bussum waren banen te vinden, bijvoorbeeld in Café-Restaurant De Harmonie aan de Brinklaan, tegenover de St.-Vituskerk (nu Chinees restaurant) en in Concordia (nu een kinderdagverblijf). In 1966 was er nog maar één over, die in De Harmonie. Daar was het dan ook ‘tjokvol’, als we de Gooi- en Eembode mogen geloven.

De enige baan die ik momenteel in onze omgeving kan vinden is die van Herensociëteit De Unie aan de ’s-Gravelandseweg in Hilversum – een gezelschap waar je alleen op voordracht en na ballotage lid van kunt worden. Maar waar dus nog wel gekegeld wordt, en wel op een kegelbaan die dateert van 1908!

Lees meer over Sport in Bussum in Bussums Historisch Tijdschrift van december 2019. Verkrijgbaar bij de HKB en in de boekhandel.