Mari Andriessen in 1938
Mari Andriessen in 1938 Foto:

De Kruiswegstaties in de Mariakerk

In vrijwel alle katholieke kerken hangen langs de zijwanden afbeeldingen van de lijdensweg die Jezus ging op weg naar Golgotha waar Hij werd gekruisigd. Die weg wordt wel de "via dolorosa" genoemd, de lijdensweg, of de "via crucis". De kruisweg kan in Jerusalem nog steeds worden gevolgd. Dat gebeurt op Goede Vrijdag, als het lijden en sterven van Jezus wordt herdacht. Die afbeeldingen in de katholieke kerken worden de kruiswegstaties genoemd, d.w.z. de plekken die Jezus' lijdensweg markeren. Gebruikelijk is dat er 14 staties zijn en die beginnen bij het gerechtsgebouw (= het paleis van Pontius Pilatus) in Jerusalem, waar Jezus ter dood werd veroordeeld. De laatste statie gaat over de graflegging van Jezus". De taferelen verwijzen naar Bijbelteksten, op één na: daar waar een vrouw, Veronica, het bebloede en bezwete gelaat van Jezus afdroogt met een doek. Dit is een verhaal dat niet-Bijbels is, maar wel in het volksgeloof een grote rol speelde (en speelt). Op Goede Vrijdag om 15.00 uur (het moment waarop Jezus zou zijn gestorven) wordt langs deze staties gelopen, gebeden, gezongen en is men stil.

De beeldhouwwerken in de Mariakerk zijn gemaakt door Mari Andriessen, oorspronkelijk voor de H.Hartkerk in Bussum. Deze in 1932 gebouwde kerk is in 1991 afgebroken; het was een prachtig gebouw gelegen aan de Kamerlingh Onnesweg. Men zag bij de sloop van de kerk wel in dat de kruiswegstaties een bijzondere kunstzinnige waarde hadden en ze zijn vervolgens verplaatst naar de Mariakerk.

Mari Andriessen (1897-1979) kwam uit een katholiek Haarlems geslacht met veel beroemde musici. Mari weigerde tijdens de 2e Wereldoorlog lid te worden van de Kultuurkamer en hield de familie Joodse onderduikers verborgen. Hij maakte vooral na 1945 veel beeldhouwwerken die met die oorlog te maken hebben. Beroemd zijn o.a. De Dokwerker, het beeld van Anne Frank bij de Westerkerk in Amsterdam en het vrouwtje van Putten. Ook vermeldenswaard zijn de beelden van koningin Wilhelmina in Utrecht (1968) en van Ir. Lely aan de Afsluitdijk. Over zijn beelden n.a.v.de 2e Wereldoorlog zei hij: "Ik heb een ontzettende haat tegen die hele Hitler-situatie gehad. Je zag hoe je Joodse vrienden werden opgehaald, hoe je vrienden in het verzet vielen. Voor mij is het maken van die beelden een soort uitlaatklep geweest, ik heb er woede in kunnen afreageren."

Mari Andriessen was en is een nationale beroemdheid en het is dan ook heel bijzonder dat zijn kruiswegstaties in de Bussumse Mariakerk hangen. Gaat u eens kijken, loop er langs, wees stil en laat u inspireren.

Pastor Nico Smit

De afgebroken H. Hartkerk