Nelleke Bary bij één van de waaien in het uitgestrekte weidevogelgebied in de Eempolder.
Nelleke Bary bij één van de waaien in het uitgestrekte weidevogelgebied in de Eempolder. Foto: Bob Awick

Eldorado voor vogelliefhebbers is adembenemend oer-Hollands plaatje

De Eempolder is op zijn mooist tussen maart en mei maar ook in dit jaargetijde is de polder een eldorado voor vogelliefhebbers.

EEMNES Rechte akkers en smalle wegen die als strepen de weilanden doorkruisen. Afgezien van de dijken is het één groot vlak landschap. De Eempolder lijkt zo op het eerste oog een standaard Nederlandse polder, maar herbergt inmiddels heel veel weidevogels.

Koeien in het weiland, schapen op de dijk en boeren op tractoren die druk aan het maaien zijn. Het is een oer-Hollands plaatje in dit agrarisch gebied tussen Eemnes en Bunschoten-Spakenburg. Bij de laatste ruilverkaveling zijn in Eemland stukken land gereserveerd speciaal voor weidevogels en overgedragen aan Natuurmonumenten. "Het Reservaat in Eemnes rond de Noord Ervenweg, waar wij lopen is daarvan het grootste gebied. Het gaat hier super met de weidevogels. De beheerder van Natuurmonumenten is zelf boer in Eemnes geweest en hij heeft vanaf het begin boeren bij het beheer van de Natuurmonumententerreinen betrokken", vertelt Nelleke Bary (68) trots. Zij is natuurgids in de polder en weidevogelvrijwilliger.
In de polder is alles erop gericht om het de vogels naar de zin te maken. Zo is bijvoorbeeld de waterstand opgekrikt waardoor het gras minder hard groeit, zijn slootranden afvlakt en is veel hoge begroeiing langs de randen van het gebied weggehaald. Weidevogels houden van een open landschap waarin natuurlijke vijanden zich niet goed kunnen verstoppen. Ook wordt in het voorjaar op sommige plekken een laagje water op het land gezet, plas-dras, waardoor de vogels makkelijker voedsel kunnen vinden.

Kuikenland

Over de Zomerdijk is het uitzicht over de vlakke polder fenomenaal. Waar je ook kijkt zijn langgerekte stukken land. Een haas lijkt vanuit het niets te komen en sprint het veld over. Het enige dat je hoort is het geblaat van de schapen. En in de verte een tractor. Want dat hoort erbij in dit gebied. Onder de noemer Collectief Eemland hebben boeren in het gebied zich verenigd om afspraken te maken over weidevogelbeheer, zoals het later maaien en minder bemesten zodat een goed 'kuikenland' ontstaat. Zo is ook het boerengebied inmiddels een veilige thuishaven voor grutto's en kieviten. "Als die vogels er zijn is dat de kroon op je werk. Juist omdat de boeren goed samenwerken met elkaar én met Natuurmonumenten gaat het hier goed", legt Bary uit. Daarnaast broeden er ook tureluurs, zomertalingen en gele kwikstaarten in het gebied.

Waaien

Langs de Zomerdijk liggen ook diverse kleine waterplassen met wat riet. Het zijn waaien, oude dijkdoorbraken. Bary maant even om in te houden en te luisteren naar de rietzanger die het hoogste woord voert. Een paar passen verder houdt ze weer in om de verrekijker erbij te pakken. In het voorjaar komen vele honderden grutto's vanuit hun overwinteringsadres in Afrika weer terug naar de Eempolder om hier hun nesten te bouwen en jongen groot te brengen. Ze wijst op de ranke vogels in het weiland en ontdekt in de verte ook een paar zilverreigers. De vogels zijn vaak niet goed van dichtbij te bekijken, dus een verrekijker is aan te raden tijdens een wandeling.
Aan de andere kant van het weiland stopt toevallig een groep fietsers. Ze speuren naar tureluurs, scholeksters en torenvalken en posteren zich gelukkig langs de kant van het weggetje zodat de boeren er met hun tractoren langs kunnen. ,,Je ziet hier steeds meer toeristen, maar dat zijn vooral vogelliefhebbers en rustzoekers. De provincie Utrecht heeft Eemland aangewezen als stiltegebied voor mensen. Die rust is natuurlijk ook goed voor de weidevogels", besluit ze. De Eempolder is zowel wandelend als fietsend te bekijken. Ook is het mogelijk via de Fietsboot een toer te doen. Meer informatie staat op natuurmonumenten.nl/eemland.

'Het gaat hier super met weidevogels met dank aan de samenwerking'