Het smalspoortreintje met zand voor het Brediuskwartier
Het smalspoortreintje met zand voor het Brediuskwartier

Een eeuw Brediuskwartier

De Vrienden van het Brediuskwartier vieren dit jaar dat hun wijk 100 jaar bestaat. Inderdaad stelde de Bussumse gemeenteraad in 1919 het ontwerp voor het Brediuskwartier van D.F. Tersteeg vast. De Bussumse architect K.P.C. de Bazel tekende echter met enkele anderen bezwaar aan tegen dat ontwerp. De behandeling van dat bezwaar nam enige jaren in beslag, zodat het definitieve ontwerp pas in 1924 kon worden vastgesteld. Pas toen kon de ontwikkeling van het Brediuskwartier echt op gang komen.

Bussum had op dat moment net zijn eerste groeispurt doorgemaakt. Tussen 1874 en 1900, na de aanleg van de Oosterspoorweg, werd het Spiegel bevolkt door welgestelden, die tussen Amsterdam en Bussum begonnen te forenzen. Vervolgens werd tussen 1900 en 1920 het Prins Hendrikpark tot ontwikkeling gebracht. Daarmee waren de uitbreidingsmogelijkheden van Bussum uitgeput. Ten zuiden van de Vesting Naarden was immers een ring van fortificaties aangelegd, die diende ter bescherming van de vesting. Een daarvan, Werk V, lag aan het einde van de Huizerweg, net aan de overkant van de Amersfoortsestraatweg, nu de A1. Rond die fortificaties mocht niet in steen worden gebouwd. Het oudste huis van het Brediuskwartier, Het Mouwtje uit 1903, aan de Verhulstlaan, is om die reden in hout gebouwd.

Het Bussums Historisch Tijdschrift, dat nu beschikbaar is, is geheel gewijd aan het Brediuskwartier. Kees Henselmans laat aan de hand van een aantal kaarten zien hoe het gebied zich vanaf halverwege de 19de eeuw heeft ontwikkeld en hoe je de sporen daarvan nog steeds in het Brediuskwartier terugvindt. Jenika van der Torren laat haar licht schijnen over het ontwerp van de wijk, van de hand van landschapsarchitect Dirk Tersteeg. Chris Leenders schrijft over het zand dat met behulp van een tijdelijk smalspoorbaantje vanuit Oud Bussem werd aangevoerd om het eerder afgegraven terrein weer wat op te hogen voor woningbouw. En over het Reichsbordell aan de Brediusweg. Iny Hoogendijk inventariseert de rijks- en gemeentemonumenten in het Brediuskwartier. Ook de bombardementen op Jan Tabak en Hotel Bosch van Bredius in maart 1945 komen aan de orde. En er is een aan het Brediuskwartier gelieerde cold case van de hand van onze misdaadverslaggever Robert Vreugdenhil.

Meer weten? Zie het tijdschrift en www.vriendenvanhetbredius.nl.

Nol Verhagen

08a B.s'jacoblaan 19 en 21 Rijksmonument
Afbeelding