Een slinger van Foucault hangt nu ook in de toren van de Grote Kerk
In de klokkentoren van de Grote Kerk van Naarden hangt nu een slinger van Foucault die ons laat zien dat de aarde draait.
NAARDEN In de toren van de Grote Kerk hangt een 15 meter lange staaldraad met aan de onderkant een 20 kilo zwaar gewicht dat over een windroos, een kruis op de vloer dat de windrichtingen aangeeft, gaat. En dat is de slinger van Foucault.
De Franse fysicus Léon Foucault bedacht in 1851 een experiment om de draaiing van de aarde weer te geven. "We weten dat de aarde om haar as draait", vertelt Conrad Woldringh, een van de bedenkers van de Naardense slinger en vrijwilliger bij het Weegschaal Museum. "Maar van dat draaien merken we niets en daarom heeft Foucault dit experiment bedacht, zodat we het wel kunnen zien."
Zes jaar geleden is het idee ontstaan door medewerkers van het Weegschaal Museum en Vereniging Vestingstad Naarden en afgelopen juni hebben ze van de gemeente Gooise Meren toestemming gekregen om het experiment van Foucault in de kerk te laten zien. De onthulling van de Naardense slinger van Foucault was vrijdag samen met leerlingen van de Rehobothschool, burgemeester Han ter Heegde, Geert-Jan Hendriks, wethouder van Onderwijs, en andere genodigden.
De aarde zien draaien kan nu ook in Naarden, maar het blijft ingewikkeld om het duidelijk uit te leggen. Niet alleen voor de genodigden, maar ook voor de leerlingen van de Rehobothschool. Om die reden kregen zij een plastic aardbol zodat ze de aarde zelf konden draaien. Woldringh: "We weten dat de aarde om de zon draait en om zijn eigen as." De leerlingen hadden de wereldbol zo vast dat de noordpool boven lag. "De zon komt in het oosten op en gaat in westen onder en de aarde draait van boven de noordpool gezien linksom." Op deze manier kregen de leerlingen een beeld hoe de aarde om haar as draait en konden ze beter de windroos op de vloer begrijpen. "De aarde draait ook in Naarden, maar wij als inwoners voelen daar niets van, ook al gaat het draaien met 1000 kilometer per uur. Met de slinger van Foucault kunnen we laten zien dat de aarde wel degelijk draait."
Slingert in dezelfde richting
Toen was het de beurt aan Han ter Heegde. Het gewicht van 20 kilo aan de staaldraad werd in de juiste positie gehouden door een oranje touwtje dat door de burgemeester met een kaars doorgebrand werd. De slinger van Foucault ging daarna heen en weer over de windroos. "Terwijl de aarde linksom draait, houdt de grote slinger zijn slingervlak en blijft altijd in dezelfde richting slingeren. Dit wilde Foucault laten zien met zijn experiment. Na zo'n tien minuten lijkt het erop dat de slinger een paar graden is gedraaid ten opzichte van de noord-zuidlijn op de windroos. Maar de slingerrichting is niet gedraaid, het is de aarde zelf die gedraaid is. En om dat nog inzichtelijker te maken, stonden er houten blokjes op de windroos die de slinger een voor een wegtikt."
De leerlingen waren bij de onthulling omdat de slinger van Foucault deel gaat uitmaken van een educatief programma van het Weegschaal Museum. "En vanaf 5 mei kan iedereen op de eerste zondag van de maand de slinger in werking zien, Uitleggen blijft ingewikkeld. Om het te begrijpen, kun je het best zelf langskomen in de Grote Kerk."
'We weten dat de aarde om de zon draait en om zijn eigen as'