Links op het luik de kleur zoals deze hoort, achter Lenneke het huidige vestinggroen.
Links op het luik de kleur zoals deze hoort, achter Lenneke het huidige vestinggroen. Foto: Bob Awick

'Groene verf op geniegebouwen blijkt historisch gezien veel blauwer te zijn'

Het groen dat wordt gebruikt op de monumenten in de Vesting blijkt historisch gezien niet de juiste kleur te zijn. Het hoort veel blauwer.

NAARDEN Lenneke Willemstein is de ontdekker van het kleurmysterie. Het lijkt voor een leek misschien niet zoveel voor te stellen, maar de architectuurhistorica kan zich voorstellen dat haar ontdekking ook landelijk een verandering in gang zal zetten. "We weten nu echt hoe de kleur vroeger was. De kleur werd niet alleen hier in Naarden gebruikt, maar zat waarschijnlijk op honderden objecten door het hele land."

Lenneke is in dienst van de Stichting Monumenten Bezit (SMB), eigenaar van de vestingwerken. Al een tijd is de SMB bezig met het opknappen van de vestingwerken. Tijdens het schilderwerk werd bij een van de oudste deuren uit de Vesting een vreemde kleur rood aangetroffen. "Dat was bij de waterpoort op Oud Molen (het vestingwerk te zien vanaf de Amsterdamsestraatweg ter hoogte van het Arsenaal). Wij wilden graag weten wat die rode kleur daar deed, hoe oud de rode verfresten waren en om wat voor verf het ging. Een kleurenonderzoeker is hiermee aan de slag gegaan." Toch kon Lenneke, ze is architectuurhistorica van huis uit, het niet nalaten om zelf ook eens wat onderzoek te doen. Haar hart maakte dan ook een sprongetje toen ze in het Nationaal Militair Museum stuitte op de 'Algemene Voorwaarden voor de dienst Genie'. "In de AV stond precies vermeld welke kleur buitenhoutwerk kreeg in de periode 1872-1922. Ook vond ik in het bestek van de verbetering van de vesting (1875 en 1877) dat er geen andere bepalingen waren, dus dit besluit gold zeker voor Naarden Vesting." Met haar onderzoek heeft ze precies kunnen achterhalen hoe de mengverhouding van het chromaatgroen (felgroen) en Spaans groen (blauwig) was.
Na al het onderzoek is er overigens nog geen antwoord gekomen op de eerste vraag: wat deed die rode kleur op die oude deur? "Het zou kunnen dat dit al een hergebruikte deur van voor 1875 was. Maar dat zullen we nog verder onderzoeken."
De SMB heeft de afgelopen tijd al bij diverse schilderwerken het monumentengroen gebruikt. "We moeten even kijken of we dit monumentengroen nu al overschilderen of dat we dat later gaan doen. Het is zo dat iedere vijf jaar alle deuren en luiken geschilderd moeten worden. We gaan in ieder geval de komende tijd de historische kleur toepassen, te beginnen bij bastion Nieuw Molen en Ravelijn 6. " De kleur isal te zien op een luik van P-accent (het gebouw te zien vanaf de Kapitein Meijerweg).
Lenneke gaat de komende tijd proberen de kleur met de originele pigmenten te laten namaken. Deze kleur 'vestinggroen' of 'Naardengroen' - de naam staat nog niet vast - zal de komende vijf jaar op meer dan zestig objecten in de Vestingstad terug te zien zijn. En wellicht ook op andere geniegebouwen door het hele land.
De SMB zit verder niet stil. Het metselwerk wordt nu gedaan en diverse militaire gebouwen krijgen een nieuwe bestemming. Jeroen van der Werf geeft een opsomming: "Gebouw P-accent wordt een kantoorruimte, we wachten alleen nog op een vergunning. Voor Q-accent zijn we bezig met een huurder. Deze beide gebouwen (te vinden over het bruggetje van de Utrechtse Poort) vallen mee qua condities omdat er veel in gestookt is. Voor Bastion B op Nieuw Molen hebben we al een huurder gevonden: een fietsenmaker. En verder speelt er veel rondom Bastion Oranje (Oostwalstraat). Dat willen we opknappen in samenhang met de Gele Loods. De loods willen we gebruiken als nieuw onderkomen voor het Vestingmuseum en de VVV. Om dat voor een lage prijs te kunnen verhuren zijn er inkomsten nodig via de exploitatie van Bastion Oranje. We werken hiernaartoe in een project waarbij we veel overleg voeren met de buurt en de gemeente."

Wie meer wil weten over de SMB en het kleurenonderzoek is welkom op 19 september bij het historisch café in Podium deMess.