Guus Kroon met de propeller voor het monument.
Guus Kroon met de propeller voor het monument. Foto: Astrid Maas

Muider wil een monument voor de gecrashte Halifax bommenwerper

Guus Kroon is een bekende 'Muier' en daar is hij trots op. "Ik ben hier geboren en getogen en voel me verbonden met Muiden en weet ook veel van de geschiedenis van het dorpje."

MUIDEN "Ik heb hier veel wortels. Ben hier opgegroeid, heb hier op school gezeten en ben lid geweest van verschillende verenigingen. Ik ken veel mensen en veel mensen kennen mij. Ook heb ik veel dingen gedaan in, met en voor Muiden."

Kroon (62) werkt als gids in het Muiderslot, daarvoor was hij 37 jaar leerkracht in het basisonderwijs. "Zo'n 26 jaar op een basisschool in Diemen, maar ook ingevallen op scholen in Hilversum, Bussum, Naarden en Weesp. Nadat ik gestopt ben in Diemen, heb ik nog anderhalf jaar lesgegeven op de Jozefschool in Muiden. En nu ben ik dus gids. Ik doe rondleidingen en dat vind ik geweldig, omdat ik altijd zeer geïnteresseerd ben geweest in geschiedenis en dan vooral van die van Muiden, en van het Muiderslot in het bijzonder. Je ziet dat bezoekers graag veel willen weten over het kasteel en er komen ook regelmatig buitenlandse bezoekers vanuit Amsterdam naar het 'Amsterdam Castle'."

Hij vertelt over de Gouden Eeuw en de kamers van P.C. Hooft. Kroon doet dat met spreekwoorden omdat hij van de Nederlandse taal houdt. "Ik leg de nadruk op de vele spreekwoorden en uitdrukkingen die de oorsprong hebben gevonden in de 17e eeuw. In de Ridderzaal staat bijvoorbeeld een stoel met een holle ruimte onder de zitting waar je geld in kon leggen. Het was de gewoonte dat de man des huizes zijn buidel met geld onder in zijn stoel legde en op de stoel ging zitten. Daar komt het spreekwoord 'Op je geld zitten' vandaan. Ik doe dit werk parttime en ben daarom op zoek naar een andere parttimebaan en wie weet zoekt er iemand contact met me naar aanleiding van dit verhaal."
De Muider is geïnteresseerd in veel zaken, maar heeft twee hoofdontwerpen en dat zijn Muiden en de Tweede Wereldoorlog. "In de nacht van 30 april op 1 mei 1943 is een Britse Halifax bommenwerper neergestort in de Noordpolder tussen Muiden en Muiderberg. Daarbij zijn de zeven bemanningsleden om het leven gekomen. In die periode vlogen vliegtuigen vanuit Engeland over Nederland naar het Ruhrgebied in Duitsland om te bombarderen. De Amerikanen vlogen overdag en de Engelsen 's nachts. Bij het wrak werden twee bemanningsleden gevonden die voor de helft in de modder lagen aan de kant van de sloot. De andere vijf zijn uit het vliegtuig gesprongen en kwamen met hun parachute boven het IJsselmeer terecht. Vier leden zijn daar langs de kust van Muiden en Muiderberg aangespoeld. Ze zijn in het koude water verdronken. Maar waar het zevende bemanningslid is gebleven, is na 75 jaar nog steeds niet bekend. De zes overleden mannen liggen begraven op de Algemene Begraafplaats in Muiden. Mijn ouders hebben de oorlog meegemaakt en vertelden ons altijd over het gecrashte vliegtuig als we erlangs fietsten. Zo is ook mijn interesse voor de Tweede Wereldoorlog ontstaan. Ik ben zelf een onderzoek begonnen en heb het boekje 'Muiderberg en Muiden in de meidagen 1940' geschreven. Naar aanleiding van het boek is in 2003 de laatste motor van het vliegtuig opgegraven. Deze motor en andere wrakstukken liggen in Fort Veldhuis als onderdeel van een tentoonstelling."

Er is misschien toch een aanwijzing dat het zevende bemanningslid is gevonden. "In die periode is een man gevonden in een geallieerd uniform, maar zonder herkenningsplaatje, bij de spoorbrug van Weesp in het Amsterdam-Rijnkanaal. Hij was zwaargewond en is na twee weken overleden in het ziekenhuis. De man is begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam en onze werkgroep vermoedt dat het de vermiste man is. Leden van de werkgroep hebben contact gehad met een nicht van deze man en zij wil haar DNA afstaan om te kijken of het om het bewuste bemanningslid gaat. Als blijkt dat hij het is, willen we graag een herbegrafenis regelen om hem te verplaatsen naar de begraafplaats in Muiden, waar nog ruimte is naast de andere mannen."
Kroon is nu druk bezig met het realiseren van een monument voor de gecrashte bommenwerper. "Als je langs het IJsselmeer fietst, zie je daar op allerlei plekken verschillende monumenten van neergestorte vliegtuigen. Wij hebben alleen de graven, die wel het middelpunt vormen voor de jaarlijkse dodenherdenking, maar ik ben er achtergekomen dat veel mensen niet weten dat er bij Muiden een vliegtuig is neergestort. Met het monument willen we dat zoiets niet vergeten wordt. Om die reden heb ik een plaquette gemaakt met de namen van de overledenen en een korte toelichting en die hangt op de plek waar het vliegtuig is neergestort. Maar nu wil ik graag dat er een monument komt langs de Zuidpolderweg richting Muiden, op dezelfde hoogte waar het vliegtuig in 1943 is neergestort. Voor het monument hebben we een propeller van een vliegtuig bij Fort Veldhuis gekocht en die willen we neerzetten op een sokkel, samen met de plaquette. Als alles volgens plan verloopt, kunnen we het monument volgend jaar plaatsen. We mogen nooit vergeten wat de oorlogshelden voor ons land hebben gedaan en betekend."