Uit de historie van Bussum en het Gooi
Klaus Speelgoedindustrie 1932-1972
In de jaren 1929-30, de economische recessie, raakt de heer P.Th. Klaus, handelaar in luxe kartonnen verpakkingen, zijn bedrijf kwijt. Zijn zoon Frans (1915-2000) maakte in hun woonhuis, Hooftlaan 3 te Bussum, met een handfiguurzaagje houten legpuzzels voor de familie en kennissen en komt dan op het idee om puzzels te gaan verkopen.
De eerste levering is in 1932: 500 exemplaren aan de zeepfabriek Sanders & Co in Leiden. Het zagen van de puzzels doet hij samen met zijn broer Jan. Een goede klant wordt de Rotterdamsche Lloyd, die aan boord van zijn passagiersschepen spelletjes en puzzels nodig heeft. Klaus maakt voor deze rederij een tangramspel, een 'mens erger je niet' met vele extra mogelijkheden en een dominospel. Afbeeldingen van boten van de Lloyd worden verzaagd tot puzzel. Van de menukaarten worden legpuzzels gemaakt.
In 1935 verhuist het gezin naar de Nieuwe Enghlaan in Bussum. Al gauw wordt een trapfiguurzaag aangeschaft en worden ook puzzels voor de speelgoedhandel gezaagd.
De firma Klaus haakt in op de actualiteit: vliegtocht 'De Uiver', filmhelden als Claudette Colbert en Mirna Loy, een nieuw treinstel van de NS. Men levert het 'eigen merk' van De Bijenkorf en Perry.
In de eerste oorlogsjaren slaagt Klaus erin een redelijke productie te halen. Als triplex niet meer te koop is zaagt men uit dik karton en uit populierenhout van verpakkingskratjes.
In de winter 1944-45 valt ook voor de fa. Klaus de productie terug tot een bedenkelijk laag peil. Papiervergunningen voor het maken van speelgoed worden door de bezetter niet meer gegeven. Bovendien worden Frans Klaus en zijn werknemers voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland gebracht.
In 1953 verhuist de zaak naar
Beerensteinerlaan 43a (nu heet
dat Vliegdenweg 11 en 13). In de zestiger jaren verwerft Klaus
o.a. licenties voor Disney en De
Bereboot. In 1970 zakt de markt voor houten legpuzzels in en, mede door de invoering van het minimum jeugdloon en de opkomst van de kartonnen puzzel, wordt het productieproces te kostbaar. In 1972 sluit Klaus Speelgoed Industrie B.V. definitief de deuren. Miljoenen K-puzzels en Kolibri puzzels hebben inmiddels hun weg naar de huiskamer gevonden.
Klaas Oosterom, met dank aan Henk de Sain en Frans Klaus jr.
