Het boek 'Jantje Wartena' gaat over de jeugd van Jaap Visser in oorlogstijd
Wat maakte Jaap Visser allemaal mee in de Tweede Wereldoorlog in het Friese Wartena? Zijn belevenissen tekende hij op in het recent verschenen boek' Jantje Wartenaar'.
NAARDEN Het boek speelt zich af in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog. "Mijn ouders hadden van mei 1944 tot de bevrijding van ons huis een noodziekenhuis gemaakt om de bezetter te misleiden zodat ze niet in onze woning kwamen wonen", vertelt Jaap (79).
"In onze tuin stond toen een bord met de tekst 'Besmettelijke ziektes' en om die reden kwam er geen Duitser bij ons binnen. Wel kwamen er snel veel mensen die hulp nodig hadden voor hun gezondheid. Het hele huis was op een gegeven moment vol met patiënten, we hadden geen privacy meer en ik sliep met mijn ouders in de studeerkamer. Het noodziekenhuis werd na de bevrijding ontmanteld en toen kregen we eindelijk weer ons huis terug." Toen Jaap naar de middelbare school moest, is het gezin verhuisd naar Winschoten. "Mijn vader was predikant en toen was het gewoon dat je het beroep van je vader ging doen. Maar door het noodziekenhuis heb ik gezien hoe een huisarts met de patiënten omging en ik vond dat geweldig. Toen wist ik zeker dat ik geneeskunde wilde studeren en zo is het ook gegaan."
Jaap kwam in 1975 Marion Reuvekamp tegen op een feestje bij vrienden in Baarn. Ze werden verliefd, een jaar later zijn ze getrouwd en ging Marion bij Jaap in Oostvoorne wonen. "Marion was omroepster bij de Tros en NOS en wilde graag weer haar oude vak oppakken. Ik ben in 1982 gestopt met mijn huisartsenpraktijk, we zijn naar Bussum verhuisd en ik ben gaan werken bij Philips in Hilversum als bedrijfsarts. In Bussum hebben we een paar jaar gewoond, maar door mijn nieuwe werk in Zaandam zijn we verhuisd naar Amsterdam. We kregen regelmatig Marions kleinkinderen te logeren. Ze vonden het geweldig als ik verhalen van vroeger vertelde en Daniel, het oudste kleinkind, hield van tekenen en zo kwamen we op het idee om de verhalen uit mijn jeugd op te schrijven en er tekeningen bij te maken. Na mijn pensioen in 2004 hebben Marion en ik veel boeken gemaakt. Het tekenen en schrijven ging steeds moeilijker vanwege de achteruitgang van mijn ogen door de oogziekte maculadegeneratie, die mij het zicht grotendeels benam. Ik schreef op een gegeven moment alleen nog maar in chocoladeletter-stijl en maakte de tekeningen met een grote loep. Marion heeft me toen geholpen om de verhalen uit mijn jeugd in Wartena op te schrijven. Ik vertelde het in grote lijnen en Marion maakte daar dan een verhaal van en ik de tekeningen." Marion kreeg toen de auto-immuunziekte sclerodermie en Jaap een spierziekte aan zijn benen. "We konden de trappen naar onze flat niet meer opkomen door onze ziektes en we waren genoodzaakt om te verhuizen. De kinderen hadden in de seniorenflat Zandbergen een flat gezien. We zijn gaan kijken en hebben het in 2014 gekocht. Helaas ging het met Marion steeds slechter en ze is in juni 2016 overleden. Dat was voor mij een harde klap. We hebben de verhalen samen uitgewerkt. Ik schreef de verhalen en maakte er een tekening bij en Marion heeft mij gecoacht; dat kon ze goed want ze had de schrijversvakschool gevolgd met specialisatie scenarioschrijven, en die verhalen zijn gebundeld in 21 boeken. Ik ben toen verder gegaan met tekeningen maken. Ik was daar blij mee, want zo had ik gelukkig iets te doen. Ik heb toen zo'n 200 tekeningen gemaakt."
Door de oogziekte van Jaap kon hij op een gegeven moment niet meer zelf schrijven en kreeg hij via de Stichting Bartimeus een speciaal programma op zijn computer: hij vertelde de verhalen en het programma maakte daar een digitaal manuscript van. "Ik heb al de verhalen van de 21 boeken ingesproken en was in april vorig jaar klaar. Op een feest ontmoette ik Willemien van Lith en heb haar verteld over mijn boeken. Ze was heel enthousiast en samen hebben we er een boek van gemaakt, maar we kwamen erachter dat het te duur was om uit te geven vanwege de grootte van het boek. In oktober ben ik op zoek gegaan naar een andere oplossing en kwam uiteindelijk terecht bij uitgeverij Elikser, die meteen heel enthousiast was en het graag wilde uitgeven. Toen ik dat hoorde heb ik spontaan de horlepiep gedanst, want ik wist niet wat me overkwam: de eerste uitgeverij waar ik contact mee had gezocht, wilde het uitgeven! Jitske van Elikser vertelde mij dat ze het verhaal, de tekeningen en de stijl van het boek uniek vond. De originaliteit sprong eruit. Ze heeft de verhalen samengebracht en uit de 200 tekeningen er 35 uitgezocht voor het boek. Het verhaal uit mijn jeugd in Wartena wordt op een spannende en humoristische wijze verteld, zonder de gevolgen van de oorlog te bagatelliseren. Sommige elementen in de verhalen komen uit mijn eigen herinneringen en andere heb ik verteld met mijn fantasie. Ik ben echt heel blij met het boek, alleen heel verdrietig dat Marion het niet meer heeft mee kunnen maken. Wel heb ik besloten om de opbrengsten van het boek over te maken naar het Marion Reuvekamp Fonds voor wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak en behandeling van auto-immuunziekten."