Ruud de Wild: debat oorlog en vrede aanwakkeren
MUIDERBERG - Wat ver van jezelf afstaat, trekt heel vaak de aandacht. Dat geldt ook voor Ruud de Wild. Naar eigen zeggen is hij pacifist vanaf zijn geboorte, maar wat de mens toch tot geweld brengt heeft zijn interesse. Die vraag prikkelt hem of in dat geval heeft hem dat getriggerd.
door Ingmar Meijer
Zijn persoonlijke ervaringen en lessen heeft hij verwerkt in de tentoonstelling 'Trigger', nog deze hele maand te zien in Museum Hilversum. "Maar niks belerends, alleen vragend", zo verzekert hij.
Voor zijn expositie is De Wild de wereld over geweest. In 'Trigger' neemt hij de toeschouwer sprongsgewijs mee door de geschiedenis. Zo is de Muiderberger onder meer naar Sarajevo en Auschwitz geweest om zelf te horen en te ondervinden wat de mens gewelddadig maakt. "Als jij naar het voormalige Joegoslavië kijkt, dan zie je dat de vriendschap in één dag kan omslaan in diepe haat. Dat zie je ook in Israël tussen de Palestijnen en de Joden. Dat thema zie je overal. Het maakt niet uit of je het nu over Noord-Ierland hebt of over Teheran: vaak is religie de stuwing van die onbegrip en haat", legt De Wild uit.
Geloof belangrijk thema
Zelf komt hij uit een streng gereformeerd Hilversums gezin. Zijn hele leven lang is geloof een belangrijk thema voor De Wild geweest. Stel nu dat het allemaal niet zo is met het geloof, is de vraag die al decennia door zijn hoofd spookt. "Het is mijn oprechte interesse om te kijken of ik daar antwoorden op kan vinden", meldt de radio-dj. "Ik ben opgevoed met het idee van het einde der tijden. In 1967 was de Zesdaagse Oorlog in Syrië. Mijn ouders hebben die krant bewaard. Dat was twee jaar voor mijn geboorte. En zo heb ik bijvoorbeeld ook altijd gedacht dat de val van de muur daarmee te maken had. Dat het allemaal religiegestuurd is", klinkt het illustratief uit zijn mond.
Teksten van popsongs
Zijn zoektocht heeft geleid tot twintig schilderijen met teksten van popsongs die worden versterkt met audio en muziek. Zo is 'Far Away So Close' geïnspireerd op de tekst van U2 uit 1993: vier jaar na het vallen van de Berlijnse muur en de onzekerheid van de inwoners. Op de onderste verdieping is een WhatsAppgesprek te lezen tussen Anne Frank en de dochter van De Wild. Hierin worden teksten uit het dagboek van het Joodse meisje gebruikt. De kunstenaar heeft zelf ook voor het eerst in zijn leven een vuurwapen opgepakt. De Wild richt als het ware het wapen op de bezoekers. Hij worstelt zichtbaar met de beslissing of hij de trekker wel of niet zal overhalen op de schietbaan. "Ik hoef niet op een schietclub", zegt hij daarover.
'Ons grootste gevecht in z'n algemeenheid is die tegen cynisme'
Dreiging oorlog beangstigend
De dreiging voor nog meer oorlog is voor De Wild beangstigend. In 'Trigger' heeft hij die angst omgezet in daadkracht en wil hij hoop meegeven. Tegelijkertijd neemt hij een duidelijk hoorbaar standpunt in, want hij is van mening dat wij het als maatschappij moeten hebben over oorlog en vrede. "Ik heb een dochter en als ik naar de wereld kijk, die lelijker is dan ik verwachtte, wil ik niet bij de pakken neer gaan zitten. Het grootste gevecht is die tegen cynisme in zijn algemeenheid. Je moet behoorlijk wat lef hebben om iets te zeggen. Het is namelijk veel veiliger om niets te doen en niets te zeggen. Dat is precies waar ik niet in mee wil gaan."
Volgens museumdirecteur Sjef van Breugel is De Wild op de hoofdlijn gaan zitten van vrede en oorlog. Een thema dat hij heeft weten te vatten in een multimediale tentoonstelling. "Ruuds werk past heel goed in de ontwikkeling van de kunst", aldus Van Breugel over de radio-dj die tevens kunstenaar is en daardoor makkelijk verbindingen tussen beide kan leggen. "Hij is de enige Nederlandse kunstenaar die van teksten kunst kan maken." De thematiek past goed bij de tijd van het jaar: dit zijn de maanden van herdenken en vrijheidsviering.