UIT DE HISTORIE VAN BUSUM EN OMGEVING
Bussumsche Eau de Cologne
In De Groene Amsterdammer van 14 juli 1878 deed H.Th. Boelen verslag van 'De Feesten van Land- en Tuinbouw' in Bussum: 'Behalve bleekerijen b.v. bestond weleer hier gene nijverheid, of wel, het werd geprobeerd maar zonder vrucht. Thans vindt ge er eene fontein van Bussumsche Eau de Cologne …' De plaats waar de geurende fontein gestaan heeft, werd niet vermeld.
Bussum had wel iets met eau de cologne. In 1876 had W. (Willem) Heijdanus de Bussumsche Reukwaterfabriek opgericht. In dat jaar vroeg hij een Hinderwetvergunning aan voor: 'Het gebouw welke gelegen is in de gemeente Bussum aan de Hilversumscheweg (sectie A nr. 1059) en zal dienen om daarin uit te voeren het fabriceren van eau de cologne en wel langs den kouden weg, zonder vuur of stoom.' De Hilversumscheweg veranderde in 1883 in Brinklaan; de fabriek was gevestigd op nr. 148.
Eau de cologne was een gewild artikel, behalve een geurige vloeistof om lekker te ruiken werd het in advertenties aangeprezen als wondermiddel (aqua mirabillis) tegen allerlei kwalen. Het eerste reukwater werd geproduceerd als Kölnisch Wasser, waarmee Keulen (waar men de straten met eau de cologne schrobt!) meteen als 'stad van de geuren' op de kaart werd gezet. Om het wat deftiger te laten klinken werd later de naam verfranst. Eau de cologne wordt geproduceerd volgens geheime recepten. Hoofdbestanddelen zijn: gedestilleerd water, waarin worden opgelost etherische oliën uit: sinaasappel, appel, oranjeappel, bergamot, oranjebloesem, citroen, lavendel, alsmede wijn en diverse kruiden.
De Bussumsche Reukwaterfabriek sloeg haar vleugels uit. In kranten verschenen advertenties waarin de eau de cologne c.q. het reukwater onder verschillende benamingen werden aanbevolen: Bussumsch Reukwater en Hollandsche- en Nederlandsche Eau de Cologne. Met het oog op de Indische markt werd In Rotterdam een depot geopend en werd in het Bataviaasch Handelsblad geadverteerd. Het mocht echter allemaal niet baten. Net als heel wat andere Bussumse nijverheid is de fabriek geen lang leven beschoren geweest. In 1885 werd de productie beëindigd, in 1888 werd het gebouw verkocht.
Het was is de tijd van de oprichting van de fabriek in Bussum, niet ongebruikelijk dat bij evenementen geurende fonteinen als attractie werden ingezet. In 1876 ontwierp de bekende Nederlandse architect P.J.H. (Pierre) Cuypers, in opdracht van de Arnhemse Eau de Cologne-fabriek, voor de Wereldtentoonstelling in Philadelphia een pompeuze reukwaterfontein.
Ben Koning
