Emma Versendaal: 'Alleen sterven,
dat is het ergste dat er is'
BUSSUM - Een groot deel van de 25 vrijwilligers van de VPTZ (vrijwillige palliatieve terminale zorg) zet zich al jarenlang in als steun en toeverlaat voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun mantelzorgers. En de vraag naar deze vorm van ondersteuning lijkt alleen maar toe te nemen.
door Yvette de Vries
Emma Versendaal zet zich zelf al ruim 20 jaar in als vrijwilliger, waarvan de laatste vijf jaar als coördinator. Ze is zoals veel vrijwilligers ervaringsdeskundige. De zorg die ze, samen met haar zus, gaf aan haar vader in zijn laatste maanden was voor haar de aanleiding. "Ik realiseerde me dat ik niet wilde dat iemand alleen zou sterven. Alleen sterven is het ergste dat er is." Maar er was nog een reden. Los van het feit dat ze zorg verleende was het voor haar ook een periode waarin ze haar verdriet al kon verwerken en met haar vader kon praten over wat zijn wensen waren.
Dat de vraag de laatste jaren toeneemt is volgens Emma niet zo verwonderlijk. "Er wordt de laatste twee, drie jaar steeds meer aandacht aan het sterven gegeven, ook op televisie. We krijgen het steeds drukker en zijn dus ook op zoek naar meer vrijwilligers." Omdat vrijwilligers met soms best wel heftige situaties te maken krijgen worden ze goed voorbereid op hun taak. Zo krijgen alle vrijwilligers een introductietraining en vindt er ook jaarlijkse bijscholing plaats.
De zorg en ondersteuning die de vrijwilligers bieden is vrij breed, maar het is niet de bedoeling dat ze medische en/of verpleegkundige handelingen doen. Het gaat dan om hulp bij het eten en een wandeling tot het bieden van een luisterend oor. Naast ondersteuning aan de mensen die ongeneeslijk ziek zijn gaat het ook om het ontlasten van de mantelzorgers. Zodat die even op adem kunnen komen. Emma: "Ook in gezinnen waar ze er echt voor elkaar zijn, komt er een moment dat het te veel wordt. Ook dan kunnen wij helpen. Door die gezinnen weer even lucht te geven, omdat wij de zorg voor even uit handen nemen. Dat even is overigens relatief. Er zijn voorbeelden waarbij een vrijwilliger wel twee jaar ondersteuning verleent. En dat schept een band. "Natuurlijk raak je emotioneel betrokken bij de mensen, anders kun je het ook niet volhouden, het gaat om emoties. Het is ook geen 'gewoon' vrijwilligerswerk. Je denkt niet: laat ik dit nu eens even gaan doen." Aan de ene kant is er dus de betrokkenheid van de vrijwilligers, maar aan de andere kant is er ook de waardering vanuit de nabestaanden. Zo zorgde Emma samen met een andere vrijwilliger drie jaar geleden voor een mevrouw en onlangs overleed ook de partner. Ze ontvingen van de kinderen een uitnodiging voor zijn begrafenis.
Organisatie
VPTZ Gooi en Vechtstreek is aangesloten bij VPTZ Nederland. Een landelijke organisatie in de vrijwillige palliatieve terminale zorg. Van oudsher verlenen zij zorg bij de mensen thuis en in hospices. De vrijwilligers zijn ook steeds vaker in zorginstellingen te vinden. In totaal zijn zo'n 200 organisaties lid van VPTZ Nederland.
'Er is ook op de televisie steeds meer aandacht voor het sterven'