De nieuwe flexwet werkt averechts, zo blijkt uit navraag bij diverse scholen in Bussum en Naarden.
De nieuwe flexwet werkt averechts, zo blijkt uit navraag bij diverse scholen in Bussum en Naarden. Foto: Christian Pfeiffer

Leerlingen door nieuwe Wet werk en zekerheid naar huis gestuurd

BUSSUM / NAARDEN - Leerlingen van een Bussumse school zijn de afgelopen weken al twee keer naar huis gestuurd omdat er geen vervanger was voor een zieke leerkracht. Dit heeft alles te maken met de Wet werk en zekerheid, waarvan de gevolgen nu duidelijk worden. Het betekent dat in de praktijk leerkrachten, kinderen en ouders hier de dupe van worden. Een rondje langs verschillende basisscholen in Bussum en Naarden levert overal dezelfde reacties op: dit is een slechte wet die averechts werkt.

door Yvette de Vries

Bij de Juliana Daltonschool werden de afgelopen periode al tot twee keer toe leerlingen naar huis gestuurd. Een vervanger kon er niet meer geregeld worden. Grote boosdoener is volgens de directeur van de school, Jeanne de Vaal, de nieuwe regeling. In het kort betekent die namelijk dat als een school of overkoepelend orgaan, zoals een stichting van scholen, meerdere keren binnen een half jaar een beroep doet op dezelfde invaller deze automatisch een contract aangeboden moet krijgen. In het meest extreme geval kan dat al na drie keer een dag invallen het geval zijn.

Tweemaster
De Juliana Daltonschool uit Bussum is niet de enige school waar ze zich zorgen maken. Ook De Tweemaster uit Naarden voelt de gevolgen. Klassen naar huis gestuurd hebben ze nog niet. Directeur Chris Heersink: "Wij noemen het al de Wet werk en onzekerheid." Hij ziet de hele wet als een groot probleem. Tot nu heeft de school nog kunnen bouwen op de bereidwilligheid van het vaste personeel. "Die kunnen af en toe invallen, maar het verhoogt natuurlijk ook de werkdruk." Volgens hem betekent het ook dat de school juist minder vaak invalkrachten inhuurt dan in de oude situatie. Een averechtse werking dus.

Even verderop in Bussum, bij De Hoeksteen, zijn er ook nog geen leerlingen naar huis gestuurd. Die school put uit eigen parttimeleerkrachten om zieke collega's te vervangen.

Proceon
De Stichting Proceon, met vijf scholen in Naarden en Bussum, noemt het een situatie die niet wenselijk is. Onder deze stichting vallen De Brandsmaschool, de Julianaschool Kwartellaan, de Zonnewijzer, de Rehobothschool en ook de Juliana Daltonschool. Niek de Kruif, directeur van Proceon: "Je staat als school met de rug tegen de muur. Maar we gaan kijken hoe we het probleem gaan tackelen. Meer mensen aannemen is geen optie, de scholen hebben de laatste tijd al moeten inkrimpen." De Kruif is van mening dat met de wet precies het tegenovergestelde bereikt wordt van wat ooit de bedoeling was. Het idee dat eronder ligt - het versterken van de positie van flexwerkers - is prachtig volgens hem, maar de kinderen zijn nu de dupe en ook de invallers zelf. "Het is een hele domme wet", concludeert hij.

'Wij noemen het al de Wet werk en onzekerheid'

De Kruif heeft met collega's al zwaar geprotesteerd tegen de wet, maar het heeft volgens hem tot nu toe weinig uitgehaald. "We kijken naar creatieve oplossingen, zoals het aanstellen van onderwijsassistenten of een andere indeling van groepen. Zonder die wet hadden we voldoende invallers gehad, maar ook invallers zijn de dupe. Die komen minder aan het werk."

'Geen kaartenbakje'
De Katholieke Montessorischool Bussum heeft ook geen goed woord over voor de nieuwe wet. Directeur Roland Boom: "Het is natuurlijk een groot probleem. In het verleden had ik een kaartenbakje met onder andere mensen die hier hadden gewerkt. Die kon ik dan bellen om een dagje in te vallen."
Nu moet ook Boom een detacheerder bellen en moet dan maar afwachten wie hij toebedeeld krijgt en daar is hij niet blij mee. "Ouders en leerlingen vinden het juist prettig als ze weten wie er voor de klas komt te staan als invaller en het jaagt ook de kosten omhoog. We hebben gelukkig wel een laag ziekteverzuim, maar er is al wel een extra bedrag in de begroting opgenomen om onze leerlingen goed onderwijs te kunnen blijven geven." Boom is wel heel stellig als het gaat om klassen naar huis sturen. "Dat gaan we niet doen. Er zijn veel manieren om dat te voorkomen. We hebben bijvoorbeeld standaardlijsten om de leerlingen over de andere klassen - in totaal dertien - te verdelen."

Openbaar
De openbare scholen vallen nu nog buiten schot. Leerkrachten van deze scholen zijn ambtenaar en daar gelden nu nog andere regels voor. De Eerste Kamer heeft onlangs wel een wet aangenomen die daar verandering in kan brengen.
De openbare scholen zoals de Comeniusschool, de Koningin Emmaschool en de Godelindeschool hebben nu een eigen invalpool die bestaat uit leerkrachten die al in dienst zijn.

Jeanne de Vaal van de Juliana Daltonschool ziet nog een ander probleem, namelijk de kwaliteit van de invallers. "De spoeling van invallers is dun, de pool is snel opgedroogd of ze voldoen niet aan de eisen." Ze benadrukt wel dat er tot nu toe nog geen hele groepen naar huis zijn gestuurd. "Voor de leerlingen die niet naar huis konden wordt op school iets geregeld." Volgens haar zijn vooral de kinderen en leerkrachten de dupe. "Leerkrachten lopen te lang door als ze ziek zijn." Inmiddels heeft er wel overleg plaatsgevonden tussen verschillende professionele partijen. Een oplossing is er nog niet. Volgens De Vaal gaan ze binnenkort ook met een aantal ouders van de school over de problematiek sparren.

Een woordvoerder van de Stichting Basisonderwijs Gooi en Vechtstreek laat weten dat zij nog geen grote problemen hebben. Bovendien vallen zij onder de regeling voor openbare scholen. Tot nu toe maken ze nog gebruik van een eigen pool voor vervanging bij ziekte. In dat clubje zit totaal 5fte, maar ook dat is natuurlijk beperkt. Onder de stichting vallen de Comeniusschool, de Godelindeschool en de Emmaschool. Van het PiO, een regionale pool voor invalkrachten, wordt door deze stichting sporadisch gebruikgemaakt.