'Opvoeden moet je zien als een reis op meerdere manieren'
De nieuwe gemeente zit vol inspirerende inwoners. Lokale helden en bruggenbouwers. Solisten die veel voor buurt en medemens betekenen, teamplayers die anderen motiveren, nieuwkomers met frisse plannen en mensen die al jaren actief zijn. Wie zijn deze Gooise Meerders? De komende tijd stellen wij er een paar aan u voor. Deze week: Ruth de Waal. Directeur van Stichting Kinderdagverblijven SKBNM.
door Yvette de Vries
BUSSUM - Ze is gefascineerd door de wereld van kinderen, hoe ze opgroeien, de veranderingen die ze doormaken in hun leven en de rol die de omgeving daarin speelt. Vijfentwintig jaar geleden stond de 58-jarige De Waal aan de wieg van de kinderopvang in onze regio en vorige week werd ze in het zonnetje gezet. Naast haar baan is ze ook nog met haar echtgenoot een soort vliegende keep voor haar twee kleinzoons en schrijft ze maandelijks voor deze krant een column met tips over opvoeden.
Haar leven staat al meer dan dertig jaar in het teken van kinderen en opvoeden. Zij is doctorandus in de Pedagogie. Op haar 25ste werd ze voor het eerst moeder en haar jongste kleinzoon is één. Ze noemt hem tijdens het interview steevast 'mijn jongste'. Kinderen, werken en de manier waarop je in het leven staat, dat houdt je jong", verklaart ze haar jeugdige uitstraling.
De Waal is een paar dagen na het feestje van haar 25-jarig jubileum nog vol van alle aandacht. Ze was met een busje van de BSO thuis opgehaald en 'afgeleverd' bij de Vrije School in Bussum. Daar kwam ze terecht in een ballonnenzee en een aula vol zingende kinderen. Een heuse werkgroep was in het leven geroepen om haar feestje te organiseren en een cadeau te bedenken. "Dat cadeau was een schot in de roos", vertelt De Waal. De kinderen van de verschillende locaties van de SKBNM gaan de komende twee weken werken aan een kunstproject. Van de schilderijen en tekeningen worden muismatten, placemats, mokken en kleurboeken gemaakt om te verkopen. De opbrengst gaat naar het Jeugd Cultuur Fonds.
Prinsjes en prinsesjes
De Waal heeft een duidelijke visie op de rol van ouders en school en andere opvoeders. Het draait volgens haar om ruimte geven, kaders scheppen en daarbij een positieve houding aannemen. "Kijken naar het kind zelf. Waar hij of zij aan toe en in geïnteresseerd is. Sluit daarbij aan en daag het kind uit om een stapje verder te gaan", betoogt ze haar kijk op opvoeden. Het klinkt misschien alsof je daarmee verwende prinsjes en prinsesjes creëert, maar dat is zeker niet haar bedoeling. Meer verantwoordelijkheid geven en kijken naar wat een kind echt nodig heeft, gaan volgens haar hand in hand. Ook onderzoek en meer kennis over het kinderbrein geven een andere kijk op opvoeden. "Je doet dingen nog wel in een groep, maar dan in kleinere groepjes. Want kinderen vinden het altijd fijn om samen met andere kinderen dingen te doen. Ik zie wel dat opvoeders soms door alle bomen het bos niet meer zien." De Waal zag daar voor zichzelf wel een rol in weggelegd. Ze nam twee jaar geleden, samen met het CJG, het initiatief tot Kind & Koffie. Dat zijn ochtenden waarop (aanstaande) ouders van kinderen tussen de nul en vier jaar mét hun kind bij elkaar komen. "Ouders kunnen elkaar daar ontmoeten en we nodigen de professionals uit uit het Kind & Koffie-netwerk." Als werkende (groot)ouder weet ze uit eigen ervaring hoe lastig het is om werk met ouderschap te combineren. Verwachtingen van jezelf en van je omgeving doen daar volgens haar nog een schepje bovenop. De Waal steekt ouders liever een hart onder de riem: "De verwachting is dat je heel doordacht en bewust bezig bent als ouder, maar je hebt ook je eigen emoties. Gemiddeld genomen doen Nederlandse ouders het heel erg goed."
Lesje loslaten
De Waal geeft tot slot nog een lesje 'loslaten'. Ze vertelt over haar kleinzoon van drie die besluit dat hij zichzelf wel kan aankleden: "Hij trekt, op zijn manier, heel doordacht kleren aan. Hij vergeet niets, alleen zit bijna alles achterstevoren en links en rechts verkeerd om. Dan laat ik het ook zo, want hij moet voelen dat ik het knap vind." Maar ook over de tieners bij Tiens, die in het begin nog wel eens moeite hebben met de vrijheden die ze krijgen.
Haar kleinkind van één noemt De Waal steevast 'mijn jongste'
"De eerste keer dat ze het dorp in mogen, komen ze natuurlijk later dan afgesproken terug. Maar als je ze ruimte geeft, vertrouwt en met ze praat over hoe ze het aanpakken, dan gaan ze zich vanzelf aan de afspraken houden", is haar ervaring en overtuiging. "Opvoeden moet je zien als een soort reis op meerdere manieren. Je hebt eerst je eigen reis, dan die van je kinderen en ten slotte die van je kleinkinderen."
