Raad voor Cultuur wil uitstel overdracht Vesting aan NMo
NAARDEN - Het Rijk moet de overdracht van de Vesting aan de Nationale Monumentenorganisatie (NMo) uitstellen. De overdrachtsdatum van 1 juli komt te vroeg, er zijn nog teveel onduidelijkheden. Dat heeft de Raad voor Cultuur (RvC) maandag bekend gemaakt in een advies aan de Tweede Kamer.
door Lisa van Dorp
Het kabinet wil dat de NMo per 1 juli verantwoordelijk wordt voor 31 rijksmonumenten. Het Rijk ziet het onderhoud van deze gebouwen, waar geen ambtenaren in huizen, niet meer als kerntaak. De Tweede Kamer, die over de kwestie beslist, wil netjes omgaan met nationaal erfgoed en heeft daarom eind april aan de RvC gevraagd om over deze nieuwe constructie te adviseren. De RvC is een nationaal adviesorgaan op het terrein van kunst, cultuur en media.
Advies
Maandag 29 juni kwam de raad, onder voorzitterschap van mediaman Joop Daalmeijer, met een advies. Dat komt er in het kort op neer dat de NMo weliswaar een 'voorstelbare' organisatie is om de 31 monumenten aan over te dragen maar op dit moment 'nog niet zodanig is ingericht dat de kwaliteit van de instandhouding is geborgd.' Bij twijfel niet inhalen dus.
Kritisch
De RvC is vrij kritisch in het advies. Volgens de onderzoekers heeft er nooit een wezenlijke discussie plaatsgevonden over de afstoot van rijksmonumenten. 'Efficiency-overwegingen' lijken in het besluit tot vervreemding belangrijker dan 'inhoudelijke of ideële drijfveren', schrijven ze. "Overdracht betekent een lichter beschermingsregime voor de 31 monumenten, terwijl hun belang, waarde en betekenis niet zijn veranderd."
Beleid
De RvC pleit er daarom voor dat de minister met nieuw, visionair beleid komt over de vervreemding van monumenten in rijksbezit. "Daarbij geeft het Rijk aan welke monumenten zij in bezit wil houden, op welke zij toezicht wil blijven houden, bij welke zij betrokken wil blijven en welke zij wil afstoten."
Ondoorzichtig
Ook is de NMo (nog) geen ideale beheerder, zegt de raad. De organisatie is in opbouw en wil geen inzage geven in de business case die ten grondslag ligt aan het toekomstig beheer. Het Rijk geeft de NMo 61 miljoen euro mee, waar al het onderhoud van betaald moet worden, maar de RvC betwijfelt of dat voldoende is. "Het financieringsmodel is te ondoorzichtig en de prognoses van het beleggingsrendement van de 61 miljoen euro te onzeker. De eeuwigdurende instandhouding van de 31 monumenten wordt in financiële zin niet aantoonbaar geborgd."
'Efficiency belangrijker dan inhoudelijke of ideële drijfveren'
Naarden
Wethouder Miriam van Meerten-Kok is heel blij met het advies. "Alle punten van zorg zoals de raad van Naarden die heeft aangegeven, staan erin. Het gaat veel te snel, eerst moet de minister maar eens een visie neerleggen over wat Nederland met rijksmonumenten wil. En we willen ook graag weten of het financiële plaatje klopt en hoe de NMo gaat werken."
Het is nu wachten op een reactie van Minister Blok van Wonen en Rijksdienst. Hij heeft de Tweede Kamer vorige week maandag per brief laten weten dat hij zo snel mogelijk met een weerwoord komt.
Dat gaat niet lukken vóór 1 juli, schrijft hij maar voegt daaraan toe 'geen onomkeerbare stappen in het dossier te zullen nemen'. Dat betekent dat er op 1 juli nog niets is veranderd.