Voortbestaan monumentale theater De Plankeniers in gevaar
NAARDEN - "We staan nu op een keerpunt. Is dit theater nog in stand te houden of niet? Dat is de grote vraag", zegt Bernadette Netze, penningmeester van theater de Plankeniers. Gaat het doek definitief vallen in het jubileumjaar? "We trekken alles uit de kast om het theater te redden."
door Mireille Detrixhe
Samen met een aantal vrijwilligers proberen Bernadette Netze en Ronald van der Woude, voorzitter van de Plankeniers, met bloed, zweet en tranen het sfeervolle en monumentale theater in de lucht te houden. "Dat zijn we verplicht aan alle (oud-)medewerkers en trouwe bezoekers", zegt Ronald. De Plankeniers is een begrip binnen het amateurtoneel in Nederland en is vaak een springplank voor jong talent dat van theaterschool De Trap of de musicalacademie van Frank Sanders af komt. Het bracht al vele grote toneelspelers voort. De historie van het theater gaat terug tot vlak na de Tweede Wereldoorlog. De eigenaar van het terrein gaf een aantal vrijwilligers groen licht om er een theater van te maken. In 2006 werd het theater grondig vernieuwd. De indeling werd gewijzigd, de techniek werd aangepakt, er kwam een nieuw podium boven en de zichtlijnen werden aangepast. "Mensen worden langer dus dat moest gebeuren. Het theater werd in een nieuw jasje gestoken", vertelt Ronald trots.
"We hebben het pand in bruikleen. Dat betekent dat we verantwoordelijk zijn voor de binnen- en de buitenkant van het pand. Die afspraak ligt er al vanaf het allereerste begin. Het lijkt erop dat de afspraken uit het verleden nu het doek laten vallen voor ons", geeft Bernadette aan. Oorzaak is een rijksmonumentencontrole waaruit blijkt dat er een aantal zaken met spoed moeten worden aangepakt. "De eisen van Rijksmonumenten zijn hoog. Dat gaat veel geld kosten. We proberen op allerlei manieren geld te genereren zodat we het kunnen oplossen. We moeten de schouders eronder zetten met de mensen die we hebben, maar de organisatie is te klein om dat te doen. Er zijn veel mensen die ideeën hebben, maar die zetten zich er niet verder voor in. Dat heeft te maken met tijdgebrek, maar ook met andere belangen", merkt Bernadette op. "De kans is klein dat we het gaan redden", denkt Ronald hardop.
Rijksmonument
Stel dat het lukt om het pand op te knappen volgens de eisen van Rijksmonumenten, dan nog is het geen garantie dat de Plankeniers in de voormalige graanschuur mag blijven. "Dat hangt af van de eigenaar", geeft Ronald aan. "Ik hoop echt dat het ons gegund wordt. We willen graag duidelijkheid daarover. We trekken in ieder geval alles uit de kast om het voor elkaar te krijgen", vertelt hij gepassioneerd. "We hebben onder andere onze abonnees een brief gestuurd en daarin het bedrag genoemd dat nodig is om voort te bestaan. We hopen dat het lukt, maar mocht het doek vallen dan geven we de schenkingen terug. We gaan in ieder geval niet beginnen met verbouwen van het pand als we geen zekerheid hebben van de eigenaar dat we mogen blijven." Toch is het pand niet het enige probleem. Tijden zijn veranderd. De abonnees zijn veelal wat ouder en er is weinig aanwas van jongere abonnees. Die willen zich niet aan één theater binden. Jongeren willen zich vrij voelen. De diversiteit en het aanbod van theater is groter geworden, maar ook de economische crisis heeft er volgens Ronald een bijdrage aan geleverd. "Mensen nemen nu eenmaal niet bij elk theater een abonnement. Ze maken keuzes. Onze losse kaartverkoop is daarentegen wel omhoog gegaan."
"De kracht van de Plankeniers zit hem in de persoonlijke benadering, het hoge niveau van spelen en dat het decor en de kleding ook past in het hele concept", legt Ronald uit. "De intimiteit die we creëren met het publiek is belangrijk. Het publiek kan een voorstelling optillen. We hebben niet alleen erg trouw publiek, maar ze zijn ook kritisch." En dat is goed, vindt hij. "Mensen zijn even een volledige avond uit. Na de voorstelling spreken spelers met bezoekers. We horen vaak van het publiek: jullie hebben zo veel plezier op het toneel. Voor veel bezoekers is die complete avond uit straks wel een verlies", denkt Bernadette, zelf al heel wat jaren betrokken bij de Plankeniers, niet alleen als speler maar ook als bestuurslid. Ronald zelf kwam als klein jongetje al bij de Plankeniers: de vader van een vriendje deed het theaterbeheer. Ronald hielp mee om het monumentale pand waar theater de Plankeniers in gehuisvest is, te verbouwen. In het theaterseizoen 1990-1991 was de vraag naar jonge mannelijke acteurs groot. "Doordat de nood hoog was, ben ik begonnen met spelen", vertelt Ronald. "Ik had een monoloog in het stuk en toen iedereen begon te klappen gaf dat een ongelofelijk goed gevoel. Door het applaus was ik verkocht." Zelf zal hij het spelen op zich en het sociale aspect, het zich omringen met theaterliefhebbers, het meeste missen.
'Voor veel bezoekers is die complete avond uit straks wel een verlies'
De grote drijfveer van Bernadette en Ronald om zich in te zetten voor de Plankeniers is theater maken geweest. En dat blijven ze tot de laatste snik doen. Na de voorstelling 'Gooische Vrienden' staat nog '39 steps' van Hitchcock op het programma. Een productie die al jaren in Londen een groot succes is en geniaal geschreven is volgens Bernadette. Beiden hopen dat het in theater de Plankeniers net zo'n klapper wordt als in Londen. Ronald spreekt de hoop uit dat als het doek valt het ze nog gegund wordt een knallende jubileumvoorstelling te maken. "De Plankeniers bestaat in het theaterseizoen 2015/2016 alweer 70 jaar. Dan moeten we het waardig afsluiten met een uitsmijter. Maar voorlopig ligt de focus op het voortbestaan van de Plankeniers, dat is prioriteit nummer één. Daarna pas het scenario van een eventuele knallende way-out."
