Wouter van der Schaaf.
Wouter van der Schaaf. Foto: PR

PvdA-steunfractielid Wouter van der Schaaf: ‘Harmonisatie, daar kan toch niets mis mee zijn?’

Politiek

GOOISE MEREN - De harmonisatie van de kosten voor buitensportverenigingen komen vanavond weer aan bod in de raad. Tweemaal eerder werd hierover gesproken. De wethouder heeft een aantal sportclubs bezocht in de hoop hen over te halen achter zijn voorstellen te gaan staan. Bovendien heeft hij hen toegezegd met nieuwe voorstellen te komen. Dat zegt steunfractielid Wouter van der Schaaf namens de PvdA fractie Gooise Meren

De PvdA-fractie heeft zich met dit onderwerp intensief beziggehouden, omdat het heel veel sporters betreft. In de aanloop naar de beslissende discussie in de raad schreef Van der Schaaf de analyse ‘Harmonisatie - solidariteit en rechtvaardigheid’.

“Het woord ‘harmonisatie’ klinkt prachtig. Wie kan er tegen ‘harmonisatie’ zijn? Het betekent immers gelijkheid en gelijkberechtiging. Daar kan toch niets mis mee zijn? Dus wanneer in de gemeenteraad een voorstel op tafel komt met als titel ‘harmonisatie….’ dan zou het eigenlijk een hamerstuk moeten zijn. En toch is dat niet het geval met het voorstel ‘Harmonisatie en tariefstelsel beheer buitensport.’ 

Boekhoudkundig voorstel  

Daar zijn meerdere redenen voor. Allereerst inhoudelijk. Het mooie woord harmonisatie heeft niet kunnen verhullen dat het voorstel niet meer of minder is dan een boekhoudkundig voorstel. En dat terwijl harmonisatie zo veel meer kan en moet zijn, namelijk een vertaling van een beleidskundige visie. Dat is niet het geval. Het is puur een centenverhaal geworden. 

De tweede reden is procedureel: in het woord ‘harmonisatie’ zit het woord ‘harmonie’. En harmonie betekent: samen zoeken naar een oplossing. Maar wanneer minstens de helft van de betrokkenen het voorstel niet ervaart als een poging tot het zoeken naar overeenkomst, maar als een opgedrongen dictaat met maar één uitkomst, dan is er geen sprake van harmonie maar een opeenstapeling van wanklanken. En dat is nou precies wat gebeurde. 

Blender

Er is nog iets gaande met deze harmonisatie. Het gaat hier om het bijeenbrengen van appels en peren, er komt ook nog een perzik en een druif bij. Dat wordt in de blender gedaan en vervolgens wordt geroepen dat de uitkomst geharmoniseerd is. Het is de puur boekhoudkundige oefening die geen rekening houdt met verschillen tussen clubs, hun geschiedenis, hun werkwijze, hun langlopende relatie tot de lokale overheden. Nu kan je dat allemaal opzij schuiven en doen alsof dat allemaal er niet toe doet, maar dan doe je onrecht aan betrokken verenigingen. Waar die appels en peren over gaan? Over draagkracht van de leden, over de kosten verbonden aan die specifieke sport, over verschillende types terreinen en niet in het minst over de verbondenheid van de leden met hun vereniging. 

Onrechtvaardig

Dat laatste is van niet gering belang waar het gaat om de financiën die in het geding zijn. Bij sommige clubs is het lidmaatschap sinds jaar en dag gekoppeld aan het - al dan niet verplicht - leveren van vrijwilligersdiensten voor de vereniging. Bij anderen zijn die diensten en taken uitbesteed, wat in de praktijk heeft geleid tot hogere kosten en dus hogere contributies. Dit alles is gebaseerd op een beleidsmatige keuze van een vereniging. Voor de appels of voor de peren. Een voorstel tot harmonisatie dat hier geen rekening mee houdt, schiet tekort en zal per definitie als onrechtvaardig worden gezien.  

Het voorstel leidt tot een situatie waarin sommige clubs menen zich rijk te kunnen rekenen. Zij krijgen niet alleen veel geld van de gemeente die hun vastgoed opkoopt, zij zien de huren dalen, zonder dat zij meer inspanningen hoeven te plegen waar het gaat om onderhoud. Kortom, win-win-winst. Anderen zien hun inspanningen om vrijwilligers zo optimaal mogelijk in te zetten bij de vereniging ‘bestraft’ door een hogere huur en hogere onderhoudskosten. Sterker, hun vrijwilligers kunnen naar huis, want de gemeente neemt de taken over, ook al is dat voor het dubbele van de huidige kosten. Iets wat haaks staat op hun intentie om de leden zoveel mogelijk bij de club te betrekken. 

Gespletenheid

Het uiteindelijke verlies voor alle sportclubs tezamen is op langere termijn groter dan de winst van enkele op korte termijn. Alleen al het feit dat het harmonisatievoorstel heeft geleid tot een gespletenheid binnen de sportgemeenschap van Gooise Meren toont aan dat het voor geen van allen tot voordeel is.  

Wat aan dit collectieve verlies ten grondslag ligt is de van meet af aan verkeerd gekozen insteek. De insteek van de boekhoudkundige benadering en de dwangmatig aan zichzelf opgelegde eis van budgettaire neutraliteit betreffende huurprijzen en zelfwerkzaamheidsvergoedingen. Had de gemeenteraad het college hierom gevraagd? Geenszins. Het was een zelfgekozen dwangbuis. Had de raad de mogelijkheid eerder dan in november 2020 corrigerend op te treden? Dat ook niet. Ruim twee jaar steggelden de wethouder en zijn steeds wisselende team van externe adviseurs met de sportverenigingen. Steeds weer herhaalde het team van de wethouder die ene eis: het mag ons als overheid geen cent kosten. Maar zoals de begrotingen 2021-2024 laten zien gaat het de gemeente Gooise Meren wel ongeveer één miljoen euro meer kosten omdat de gemeente het beheer en onderhoud op zich gaat nemen. 

Ongeloofwaardigheid

Het getuigt niet van overtuigend beleid wanneer de wethouder tegenstribbelende clubs die vast wilden houden aan lange termijncontracten dreigt met een gang naar de rechter. Met als inzet die contracten te ontbinden. Het getuigt van ongeloofwaardigheid wanneer de wethouder aankondigt de motie van 2018 naast zich neer te leggen. De motie die de wethouder in zijn tijd als VVD-fractievoorzitter zelf mede had ingediend. De motie waarin hij als fractievoorzitter voorstelt dat eventuele nadelige gevolgen voor de clubs door de gemeente zullen worden gecompenseerd en die hij vervolgens als wethouder naar de prullenbak verwijst. Alles bij elkaar koos het college voor een ramkoers. Onder de vredelievende titel: harmonisatie. 

Gelukkig gebruikte het college in zijn voorstel ook het woord ‘solidariteit’. Een goed uitgangspunt dat helaas niet verder werd uitgewerkt. En dat terwijl solidariteit in het voorstel een zo terechte plek had kunnen krijgen. Een simpele som: in Gooise Meren zijn 7.510 sporters actief in de verenigingen die vallen onder het voorstel. Samen moeten zij 306.751 euro aan huur opbrengen. Betalen al die sporters evenveel aan huur? Dat is niet het geval. De leden van grote clubs betalen minder per persoon aan huur via hun vereniging. Dat is logisch. Hoe intensiever de velden worden gebruikt door zo veel mogelijk teams (= contribuerende leden) hoe lager de individuele huurbijdrage. Dat laat onderstaand grafiekje zien. Het zou van solidariteit getuigen wanneer alle leden van alle betrokken sportclubs in Gooise Meren een gelijke huurbijdrage zouden betalen. Wat neerkomt op 40 euro per lid. Geen clubharmonisatie maar sporterssolidariteit als uitgangspunt. 

Er zijn dus duidelijk mogelijkheden om te komen tot oplossingen die niet de sport in Gooise Meren als geheel benadelen en de relaties voor jaren zullen vertroebelen. Natuurlijk: de coalitie kan zijn voorstel politiek getalsmatig door de raad drukken om op die manier het college te hulp te komen, maar de sport in Gooise Meren is daarmee niet geholpen.  

Solidariteit

Het is dus hoog tijd om terug te gaan naar een nieuw uitgangspunt. Een uitgangspunt dat meer uitgaat van beleid dan van een boekhoudkundige berekening; dat accepteert dat harmonisatie geld kan kosten; dat uitgaat van inzet en actieve betrokkenheid van leden van verenigingen; dat aangegane verplichtingen respecteert; dat door allen als rechtvaardig wordt ervaren; dat invulling geeft aan solidariteit; dat een impuls betekent voor de breedtesport in Gooise Meren. Het is dus zaak om uit de groef te stappen die al twee jaar lang tot niets anders heeft geleid dan onenigheid en ergernis. Het is zaak een nieuwe weg in te slaan die leidt tot harmonie binnen de sportwereld van Gooise Meren en zijn relatie tot de gemeentelijke overheid.”

Uit de krant