Kleinzoon vertelt over zijn grootvader en verzetsstrijder Gerard Reeskamp

NAARDEN Kleinzoon Sicco Reeskamp woont in hetzelfde huis aan de Verlengde Fortlaan in Naarden als zijn grootouders Gerard en Sjoukje Reeskamp. Daar hangt nu een bordje van de Gedenkroute voor zijn deur. Uit een grote houten kist waarop de Duitse tekst ‘Luftdichter Patronenkiste’ nog duidelijk te zien is, haalt hij een stapel documenten waarmee hij het verhaal van zijn grootouders illustreert.

De Reeskamps hadden een groot gezin van negen kinderen. Aan de Vlietlaan in Bussum runde Gerard een succesvolle drogisterij en apotheek. Reeskamp verspreidde al voor de oorlog pamfletten om mensen bewust te maken van het dreigende gevaar van het nationaalsocialisme.

Direct na de inval in mei 1940 vormde hij een actiegroep in het Gooi, samen met onder anderen de later vermaarde verzetsstrijder Theo Dobbe. Uit de kazernes van de Naarder vesting werden door de groep verzetsstrijders kisten met munitie gestolen, die later gebruikt zijn voor aanslagen in Amsterdam. Na enkele maanden werden ze verraden en gearresteerd, maar vader en zoon Reeskamp wisten te ontsnappen. Gezocht door de Sicherheitsdienst vluchtte Reeskamp in december 1940 naar Scharnegoutum in Friesland, de geboortestreek van zijn vrouw Sjoukje.

Grote verzetsactie

Hij kreeg contact met Sybrand van Haersma Buma, burgemeester van Wymbritseradeel, en legde via zijn contacten de grondslag voor het verzet in Friesland. In de omgeving van Sneek richtte Reeskamp een van de eerste Friese knokploegen op. Bij grote acties in de provincie, zoals bij de overval op de Leeuwarder gevangenis, werd zijn hulp ingeroepen.

Gerard Reeskamp (staand) met zijn knokploeg.

Hij nam deel aan een van de grootste verzetsacties in Nederland: in december 1944 werden 51 ter dood veroordeelde verzetsstrijders op vernuftige wijze uit de gevangenis bevrijd zonder dat er een schot gelost hoefde te worden. In de best bezochte Nederlandse bioscoopfilm aller tijden, ‘De Overval’ uit 1962, speelde Jan Blaaser de rol van Harry, de verzetsnaam van Reeskamp.

Door zijn verzetsactiviteiten werd hij door de Duitsers verschillende malen ter dood veroordeeld en werd er een beloning van 10.000 gulden voor hem uitgeloofd, dood of levend. In zijn verzet werd Gerard Reeskamp door zijn vrouw Sjoukje gesteund. Ze zat in 1943 met drie van haar kinderen een aantal maanden in Amsterdam gevangen en werd verhoord door de Duitsers, maar verraadde niet waar haar man verbleef. Vanaf 1943 nam ze twee Joodse kinderen in huis, Nettie en Flip Koppens. In 1988 kreeg ze hiervoor de Yad Vashem-onderscheiding.

Veroordeeld

Reeskamp speelde ook een rol in de bevrijding van Sneek in april 1945 en werd voor zijn verzetswerk onderscheiden door de Amerikaanse generaal Eisenhower. Echter, een heel wrang verhaal is dat hij een van de zeer weinige verzetsstrijders is die na de oorlog veroordeeld zijn en gevangen hebben gezeten voor een verzetsactie met onbedoeld noodlottig afloop: bij het afhandig willen maken van geld van een boer die als zwarthandelaar bekend stond door twee leden van zijn knokploeg in januari 1945, werden schoten gelost en overleed de boer later aan zijn verwondingen.

Bij de vele honderden liquidaties die door het verzet zijn uitgevoerd is nooit tot vervolging overgegaan, maar bij Reeskamp wel. De rechercheurs Aukema en Kuilman, die tijdens de oorlog voor de Duitsers hadden gewerkt, hadden enkele jaren eerder tevergeefs jacht op hem gemaakt en wisten hem alsnog vervolgd en veroordeeld te krijgen, omdat het pistool dat gebruikt was bij de overval op de boer van Reeskamp was.

De veroordeling heeft een grote impact gehad op de familie. Gerard en Sjoukje zijn uiteindelijk gescheiden, de goede naam van Gerard Reeskamp was aangetast. Kleinzoon Sicco is trots op het bordje voor de deur van zijn huis, waarin de moedige daden van zijn beide grootouders geëerd worden.

Gedenkroute

De Gedenkroute bevat twintig locaties in Bussum, Naarden, Muiderberg en Muiden. Annet Betsalel, initiatiefnemer van de Gedenkroute, heeft in samenwerking met de Historische Kring Bussum en vele andere bronnen en archieven de route opgezet.

De verhalen zijn een afspiegeling van wat er zich tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld op het gebied van oorlogshandelingen, bezetting, vervolging, verzet, verraad en bevrijding. De route uitgestippeld op een routekaart. Deze is te vinden bij een VVV-kantoor of online op www.gedenkroutegm.nl

Scan deze QR-code voor de video waarin kleinzoon Sikko Reeskamp vertelt over zijn grootouders: