Afbeelding
Foto:ANP

‘Nieuw Donorregister stimuleert niet, maar remt keuze juist af’

Zorg

BUSSUM - De nieuwe Donorwet is op 1 juli ingegaan. Die zorgt ervoor dat iedereen automatisch na zijn overlijden organen afstaat. Via een nieuw donorformulier kunnen burgers aangeven of ze donor willen zijn of niet. In Bussum groeide het aantal nee-zeggers dit jaar sterk.

“De keuze moet je echt zelf maken, en als je dat niet doet kom je in het register te staan,” aldus een woordvoerster van het Donorregister. Zij legt uit dat je je keuze makkelijk kan doorgeven bij de gemeente of de huisarts, maar ook online via je DigiD. Sinds het aannemen van de nieuwe wet in februari 2018 hebben meer mensen hun donorkeuze laten registreren.

In de Gooi- en Vechtstreek had in juni 47 procent van de inwoners zijn keuze vastgelegd. Er zijn minder nieuwe registraties bijgekomen van ‘ja-zeggers’. Het grootste deel van de mensen die het afgelopen jaar hun keuze hebben gemaakt, zegt niet te willen doneren of laat de keuze over aan de nabestaanden. Ook in de gemeente Gooise Meren is dit het geval. Het aantal mensen dat zegt geen organen te willen afstaan steeg van 5900 naar 6800. Ook het aantal orgaandonoren steeg, van 13100 naar 13500.

Bij het Donorregister merken medewerkers dat er eerst veel boosheid was over de nieuwe wet, die werd aangenomen in 2018. Volgens de organisatie waren er toen veel woedende mensen die belden. Nu overheerst er een algemeen gevoel van acceptatie bij de meeste mensen. Al komen er nog steeds wel klachten binnen. “De afgelopen tijd gaan de klachten en vragen vooral over het registreren of een keuze invullen,” laat de organisatie weten.

Polderen

De Bussumse huisarts Hamers zegt zelf weinig te praten over de nieuwe wet met zijn patiënten. “Ik snap niet waarom de burger zo aan de hand wordt meegenomen”, laat de dokter weten. Volgens de huisarts zorgt het nieuwe stelsel voor weinig verandering. “Het wiel opnieuw uitvinden is zonde van de tijd en moeite. We polderen nu te veel.”

De arts staat altijd open voor een gesprek, maar zegt dat dat weinig voorkomt. “Het is ook niet iets tussen de patiënt en mij. Het is iets tussen patiënt en overheid, tussen patiënt en de potentiële ontvanger van een orgaan.” De dokter zou graag zien dat er een opt-out systeem komt, waarbij alleen zij die echt bezwaar hebben dat kunnen aangeven. “Want waarom wordt het ons drie keer gevraagd, waarom kan dat niet één keer gebeuren?”

Inwoners van de provincie Noord-Holland kunnen in oktober of november een brief van de overheid op de mat verwachten. Die herinnert mensen eraan hun keuze in te vullen. Iedereen in Nederland krijgt die, maar inwoners van verschillende provincies krijgen de brief op een ander moment. Als er dan geen keuze wordt gemaakt, wordt een tweede brief verstuurd.

Wat verandert er door de nieuwe Donorwet?

De donorwet is vanaf 1 juli 2020 veranderd. Door de wijziging komt iedereen ouder dan 18 automatisch in het Donorregister te staan.

Je kan je keuze laten registreren tot 1 september 2020, maar de overheid roept iedereen op nu al een keuze vast te laten leggen. Wie dat deze zomer nog niet heeft gedaan, krijgt een brief met de vraag de keuze alsnog door te geven.

Na zes weken valt er nog een brief op de mat met dezelfde vraag. Als er dan nog niks wordt ingevuld, sta je als orgaandonor geregistreerd. De keuze kan altijd veranderd worden.

In België is het stelsel nog strenger. Daar wordt iedereen automatisch geregistreerd als orgaandonor, en alleen als je actief bezwaar maakt kan je uit het stelsel gehaald worden. Dat werpt wel zijn vruchten af: onze zuiderburen hebben dertig orgaandonoren per miljoen inwoners, terwijl wij er ‘slechts’ vijftien per één miljoen hebben.

De roep om meer donororganen is groot. In Nederland stonden vorig jaar ruim twaalfhonderd patiënten op de wachtlijst voor een donororgaan. Het gaat bij transplantaties vaak om hart, lever, nieren, longen, pancreas, baarmoeder en een deel van de dunne darm. Ook weefsels, zoals hoornvliezen, gehoorbeentjes, hartkleppen, huid, pees en botweefsel, kunnen worden gedoneerd.

Uit de krant