Tussen deze spelende meisjes staat ook Ettel Weiss (met witte baret). Zij werd op 15-jarige leeftijd in Sobibor vergast. De foto dateert uit 1939.
Tussen deze spelende meisjes staat ook Ettel Weiss (met witte baret). Zij werd op 15-jarige leeftijd in Sobibor vergast. De foto dateert uit 1939. Foto: Stichting Vijverberg Naarden

Inwoners van Naarden wensen zestien struikelsteentjes in Raadhuisstraat

Algemeen

NAARDEN - De Raadhuisstraat in Naarden-Vesting zou een gedenkwaardige plek kunnen zijn voor zestien struikelsteentjes. Een is er in ieder geval voor Ettel Weiss. Zij werd op 15-jarige leeftijd in Sobibor vergast.

"Kijk, dit zou een mooie plek voor de struikelsteentjes kunnen zijn", zegt Evelien Dekker uit Naarden. Ze wijst naar de stadslinde in de Raadhuisstraat, die in verband met het nieuwbouwproject Het Hart van Naarden - bestaande uit appartementen, stadsvilla's en penthouses - zorgvuldig met hekken is afgezet. Het is de centrale plek waar ooit het leven van de Joodse gemeenschap uit de Vesting zich afspeelde.

Gunter Demnig
Samen met Marlo Reeders uit Naarden zet Dekker zich in om zestien Stolpersteine - een kubusvormige betonnen steen met een messing bovenplaat met daarin de tekst gegraveerd - geplaatst te krijgen. Normaliter worden deze tien bij tien centimeter kleine steentjes in het trottoir gelegd voor een pand waar tijdens de Duitse bezetting een 'Unerwünschte' ('een ongewenste') woonde of werkte voordat hij werd weggevoerd en vermoord in bijvoorbeeld Auschwitz of Sobibor. Veelal zijn die slachtoffers van Joodse komaf, maar het kan ook voorkomen dat er struikelstenen worden geplaatst voor mensen die om andere redenen werden vermoord. In 25 Europese landen liggen inmiddels 70.000 struikelstenen. Het is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig.

Mentaal struikelen
Na een oproep op een lokale Facebookgroep benaderde Evelien Dekker plaatsgenote Marlo Reeders. "Ik wilde meehelpen om dit project een duwtje geven. Het is zo belangrijk dat deze geschiedenis niet vergeten wordt; het moet bewaard blijven. Over een Stolperstein struikel je mentaal met je hart en dat is mooi", vertelt de Naardense, die van oorsprong uit Hilversum komt, maar alweer vijftien jaar in de wijk Keverdijk woont. Dekker kent de steentjes vanuit haar vorige woonplaats. Daar zijn er inmiddels honderden gelegd. In Naarden-Vesting gaat het om zestien personen die per een persoonlijke 'steen' herinnerd moeten worden. Op dit moment liggen bij de Burgemeester 's Jacoblaan in Bussum struikelstenen, maar in heel Gooise Meren horen er wel zeshonderd te liggen.

Aanvraag
Het tweetal is nog niet zover dat er een aanvraag kan worden ingediend. "We zitten nog in een onderzoeksfase en door het coronavirus is dat een beetje stil komen te liggen." De initiatiefnemers willen zorgvuldig te werk gaan, en niet te snel knopen doorhakken om ze volgend jaar al te kunnen leggen. "Liever een goed doordacht plan dan te vlug bestellen. Wij zien dit als een begin en hopen dat andere mensen hierdoor aangespoord worden. Iedereen kan namelijk het initiatief nemen om voor hun voor de deur, in de straat en/of wijk struikelsteentjes te leggen." Ze houden daarbij wel in het achterhoofd dat er veel tijd zit tussen een aanvraag en het daadwerkelijk plaatsen van de struikelstenen. "Het duurt minimaal negen maanden om ze hier te krijgen en kunstenaar Demnig heeft altijd de eer om de eerste in een gemeente te leggen", licht Dekker toe. Een Stolperstein kost rond de 150 euro.

Herinnering
De Naardense struikelstenen zijn een herinnering aan de families Weiss (woonde in de Raadhuisstraat), Henselijn (stalde zijn venterskar in de schuur hoek Raadhuisstraat/Wuijvert), Rotenbach (heeft op twee adressen in de Wuijvert gewoond), Thomasky (huishoudster ingetrokken bij Rotenbach), Heijbron (winkel in de Marktstraat met achteruitgang aan de Duivensteeg, was bovendien parnas van de synagoge in de Raadhuisstraat) en Van Gelder (had ooit een slagerszaak op de hoek Raadhuisstraat/Marktstraat). Meer informatie is ook te vinden op joodsmonument.nl.

Uit de krant