Het bruidspaar bij de Synagoge.
Het bruidspaar bij de Synagoge. Foto: Familie Veffer

'De Veffers' ontkomen maar nét aan bombardement; verliefde Shelly trouwt

Algemeen

BUSSUM - De onvermoeibare verzetsvrouw Tante Fifi (Lenie van Weering) regelt dat de familie Veffer in december 1944 weer een schuilplek krijgt. Deze keer bij het echtpaar Snel aan de Oud Blaricummerweg 6 in Naarden. Nu geen bedompte kamer voor acht mensen, maar een ruime zolderetage met een aparte slaapkamer. Een verademing! Vrij gebruik van keuken en badkamer, de ramen gaan gewoon open: ze kunnen hun geluk niet op over deze luxe.

Aan de overkant staat het hotel Bosch van Bredius, dat geconfisqueerd is door de Duitsers. Met veel plezier kijkt Jonas naar de exercerende Duitse soldaten, die niet beseffen dat op luttele afstand een Joods gezin ondergedoken zit.
Ook de onderduikers lijden honger tijdens de winter van 1944-1945. Hulp komt van hun oude buurman van de Vaartweg: Henk Bakker die, zijn naam zegt het al, bakker is en regelmatig ongemerkt broodrantsoenen weet te brengen naar de familie Veffer. En dan barst de bom.

Bombardement

Op 21 maart 1945 bombarderen de Britten het hotel, ervan uitgaande dat er hooggeplaatste Duitsers, waaronder generaal Blaskowitz, zitten. De avond tevoren is daarover door het verzet een bericht naar Engeland verstuurd. Dat bericht komt te laat aan. De Duitsers zijn inmiddels al vertrokken. Zo wordt dus een leegstaand hotel door bommen vernietigd. Maar er vallen wel doden: de twee bewakers van het hotel en negen burgers, waaronder vader Bouvy en zijn drie jonge kinderen. In de tuin van de familie Snel is een enorme bom gevallen, die niet is geëxplodeerd. Weer zijn ze door het oog van de naald gekropen. Er kan echter worden verwacht dat de bom ontmanteld gaat worden: de Veffers moeten dus zo snel mogelijk weg. Opnieuw schiet Henk Bakker hen te hulp: hij is bereid hen in huis te nemen. Weggedoken in de bestelbak van zijn bakkersfiets vervoert hij de familie naar de Vaartweg nummer 28. Het is op dat adres als op 5 mei 1945 Tante Fifi naar boven komt rennen en buiten adem roept: 'We zijn bevrijd!'

Uitzinnig

Terwijl na de bevrijding de kinderen zich in de uitzinnige feesten in het dorp storten, vallen er schoten bij de arrestatie van een NSB'er boven een winkel in de Brinklaan. Eén kogel vliegt langs de menigte en raakt de kleine Joseph. Hij wordt in vliegende vaart naar het Majella Ziekenhuis gebracht en meteen geopereerd: hij is gelukkig buiten levensgevaar. De Canadese medisch verzorger Martin Stern kalmeert de dodelijk ongeruste Sara Veffer en raakt met haar aan de praat, waarbij hij vertelt ook Joods te zijn. Al snel komt hij vaak op bezoek. Niet alleen meer voor Joseph, maar vooral voor Shelly (Rachel), die inmiddels een knappe 19-jarige is. In april 1946 wordt de bruiloft gevierd, zowel in het gemeentehuis als in de synagoge, met Annie Makkinje als bruidsmeisje: de droom waarover zij en Shelly zo vaak hebben gefantaseerd tijdens de oorlog, is uitgekomen. Met on-Hollands mooie jurken uit Canada, koetsen, paarden en schitterende boeketten: de familie Veffer heeft alles overleefd en dat mag Bussum zien!

Epiloog

In 1947 vertrekken Rachel en Martin naar Toronto. Enige jaren later volgt de hele familie. Daar openen ze de Dutch Flower Shop. In 1960 schrijft Sara Veffer haar herinneringen op in het boek Hidden for 1000 Days. En niet veel later is zij de hoofdpersoon in de Amerikaanse televisieshow This Is Your Life. Ook Annie en Tjitske Makkinje en Lenie van Weering zijn daarbij aanwezig. Regelmatig bezoeken Veffer-familieleden Bussum. Als laatste is dat kleinzoon Samuel, die in de kamer waar zijn familie de oorlog overleeft, een dankgebed uitspreekt. In december 2019 is het huis gesloopt. Er worden nu woningen gebouwd.
Een korte film over de familie Veffer is te zien op de website Holocaust Comité Gooise Meren/Herdenking. Deze zomer wordt de Gedenkroute Gooise Meren geopend (de definitieve datum wordt nog gepubliceerd). De plek van het onderduikhuis van de familie Veffer wordt onderdeel van de route.

Bronnen:
Hidden for 1000 days, Sara Veffer & Ray Sonin, interviews met Max en Rachel Veffer. Foto's: particulier bezit families Veffer, Makkinje en Van Weering.

Uit de krant