Structurele oplossing voor overlast fonteinkruid laat op zich wachten

GOOISE MEREN - "Iedereen heeft er last van", aldus Lisan Kox van Marina Muiderzand en tevens woordvoerder van Stichting Maaien Waterplanten IJmeer Markermeer (SMWIJM). Extra maaien en het maaigebied uitbreiden helpt te weinig om de overlast van het fonteinkruid tegen te gaan.

Er is op het IJmeer en Markermeer dit jaar zo'n 520 hectare van het snelgroeiende plantje gemaaid. Flink meer dan voorgaande jaren, maar het is niet voldoende, al zijn er ook positieve geluiden. Kox: "De 45 hectare onder Pampus die gemaaid werd door de watersporters is als goed ervaren, maar is niet voldoende.

Geen 'luxe' probleem
Vanuit Muiden, Muiderberg en IJburg is de roep om uitbreiding van dat gebied." Volgens Kox is het echt niet alleen een probleem van de eigenaren van grote jachten. "Suppers, surfers, eigenaren van kleien zeilboten, roeiers, alle watersporters hebben er last van", ontkracht ze het heersende beeld dat het vooral happy few raak. Ze vecht zelf al zo'n twaalf jaar tegen de overlast die het snelgroeiende plantje geeft.

Geen goede oplossing
Marina Muiderzand ligt in Almere aan het IJmeer en zo'n 25% van de mensen die daar een boot hebben liggen zijn inwoners van de gemeente Gooise Meren. "Het maairegime - de voorwaarden van RWS waaronder gemaaid mag worden - slaat nergens op. Er mag tot 60 centimeter van de bodem gemaaid worden. Als er gemaaid is en het is een week 30 graden dan is het zo weer terug."

Maaien is niet de oplossing, maar totdat er een structurele oplossing is gevonden wel de enige, laat ze weten. "Rijkswaterstaat doet helemaal niets en dat is redelijk bizar aangezien we aan rijkswater zitten."

Gooimeer
Aan de andere kant van de Hollandse Brug, bij Jachthaven 't Huizerhoofd, regent het ook klachten. "De mensen die de omgeving kennen weten vaak wel waar de waterplanten zitten, maar de passanten niet", aldus de havenmeester. Ook wat hem betreft is maaien niet de oplossing. "Maaien doet groeien." Ook van het feit dat op de Randmeren dit jaar twee keer gemaaid mocht worden heeft hij naar eigen zeggen niet veel van gemerkt.

HISWA
Gerdina Krijger van de HISWA wijst op het grote belang van de rol van de provincie. "Een goede samenwerking in de regio en tussen de betrokken partijen is belangrijk. De provincie moet nog meer een leidende rol gaan spelen in de totstandkoming van een samenwerkingsverband van gemeenten. Ook Amsterdam moet erbij getrokken worden."
 

Het uitzetten van brasem in 2017 (Foto: Carlijn Kolk)

Brasem
In 2017 vroeg de HISWA, samen met andere partijen op ludieke wijze aandacht voor het probleem van het fonteinkruid. Er werden vissen (brasem) uitgezet die het goedje moeten opeten.

Samenwerkingsverband
Een betrokken beleidsadviseur van de provincie Noord-Holland laat weten dat zij een regisserende rol hebben. "We werken aan een samenwerkingsverband van de betrokken gemeenten aan het IJmeer en Markermeer, voor het verzamelen van financiële bijdragen voor het maaien en voor het aanvragen van een nieuwe vergunning om volgend jaar weer te kunnen maaien. Ook wordt er gewerkt aan een plan voor de komende jaren om afspraken te maken over meer structurele oplossingen."

Functie waterplanten
Beheerder Rijkswaterstaat laat weten dat de waterplanten juist een belangrijke functie hebben. "Ze houden water schoon en helder en helpen bij de ontwikkeling en het behoud van schoon en veilig recreatie- en zwemwater." Als er te veel gemaaid wordt, neemt de kans op blauwalg weer toe.

Beroepsvaart
De woordvoerder van Rijkswaterstaat snapt dat de waterplanten voor watersporters vaak overlast betekenen, maar laat ook weten dat er nu eenmaal een beleid is vanuit Den Haag. "Rijkswaterstaat is onder andere verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en voor een goed bevaarbare vaarroute voor de beroepsvaart. We maaien alleen bij overlast van waterplanten in de vaargeulen voor de beroepsvaart. Buiten deze routes maait Rijkswaterstaat niet.

Maaien onder voorwaarden
Als andere partijen willen maaien buiten die vaargeul mag dat, maar daar zijn wel voorwaarden aan verbonden." Voor maaien in of bij Natura2000-gebieden, zoals het IJmeer en de Randmeren, is overigens altijd een vergunning nodig van de provincie.